शाळकरी मुलाशी संभाषण

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_Conversation with a school boy_*

*_शाळकरी मुलाशी संभाषण_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

_1. Why did you not come yesterday? Or why were you absent yesterday ? *कस्मा त्वं हीयो न आगतो सि?*_

_2. Yesterday I went with my father to a funeral; *हीयो ऽहं पितरा सद्धिं मतकट्ठान अगमिं ।*

_3. Where are your books and writing material ? *कुहिं तव पोत्थका लेखनभण्डानि च?*_

4. I came here having left them on the desk in the school; *तान ऽहं सालब्धन्तरे लेखनफलके छापे त्वा आगतो ऽ म्हि ।*_

_5. Why do you come late to-day ? *कस्मा त्वं अज्ज चिरायित्वा आगच्छसि ?*_

_6. Being unable to cross the bridge as it was broken down. I am late; *अन्तरामग्गे सेतुनो भिन्नता तरितुं असक्कोन्तो चिरायिं ।*_

_7. What did that boy say to you ? *सो दारको तुम्हें किं कथेसि ?*_

_8. He said he could not buy the necessary books as he had no money; *निमूलत्ता इच्छिते पोत्थके किणितुं नासक्खि ति सो वदि।*_

_9. Why did he send for you? *कस्मा सो तं पक्कोसि?*_

_10. He has send for me because he wished to get a book from me: *मम सन्तिका एकं पोत्थकं लद्धुं इच्छन्तो सो मम पक्कोसि।*_

_11. How many books did you buy? कति पोत्थका कीता तया ?*_

_12. I bought four books; *मया चत्तारो पोत्थका कीता।*_ 

_13. How much did you pay for them; *तेसं अत्थाय कित्तकं मूलं दिन्नं तया?*_

_14. I gave eight rupees and twenty five cents; *अट्ठ रूपियानि पञ्चवीसति सतभागे च अहं अदासिं।*_

_15. Can you run quickly; *सक्कोसि त्वं सीधं धावितुं ।*_ 

_16. I am not able to run very fast; *अहं अतिसीधं धावितुं न सक्कोमि।*_

_17. Was it done by him in your presence? *कतं इदं तेन तुय्हं सम्मुखे ?*_

_18. No; it was done by him in the presence of two other students; *न; अञ्ञेस द्विन्नं सिस्सस्स सन्तिके तेन इदं कतं।*_

_19. If it is so how do you know this ? *यदि एवं कथं त्वं इदं जानासि ?*_

_20. They told me that he did so; *सो तथ करी ति ते मं वदिंसु ।*_

_21. When will your father return ? *युय्हं पिता कदा पच्चागमिस्सति ?*_

_22. He will return from there day after tomorrow; *परसुवे सो ततो आगमिस्सति ।*_

_23. Did you tear the leaves of this book ? *त्वं इमस्स पोत्थकस्स पत्तानि दालेसि नु?*_

_24. I did not; I was writing my copy; *न अहं लिपिपरिचये अक्खरानि लिखन्तो निसीदिं।*_

_25. Do you write with steel nibs ? *अयलेखनीमुखेहि नु तुम्हे लिखथ ?*_ 

_26. We write with quill pens; *मयं पत्तनाळा लेखनीहि लिखामा।*_

_27. What did your teacher teach you yesterday ? *कि तुम्हाकं आचरियो हियो उग्गण्हापेसि।*_

_28. He taught us geography of India; *सोऽम्हाकं भारत भूमिवित्थारं उग्गण्हापेसि।*_ 

_29. As my slate is broken I shall buy another to-morrow; *मम सिलापत्थरस्स बिन्नता सुवेऽहं अञ्ञ किणीस्सामि ।*_

_30. Did he give you that book ? *सो तं पोत्थकं तुय्हं अदसि नु?*_

_31. No, it was given by him to his sister; *न तेन सो अत्तनो भगिनिया दिन्नो।*_

_32. I cannot give you the book, for it is not mine; *मम अनायत्तत्ता तं पोत्थकं तुम्हें दातुं न सोमि।*_

_33. Having been expelled from the school the boy returned home; *पाठसालाय निक्कढ्ढितो सो सिस्सो अत्तनो गामं पच्चागमासि।*_

_34. If you wish to be successful in the future, learn while you are young: *अनागते अभिवुद्धि पत्तुं इच्छन्ता दहरकाले सिप्पुग्गहणं करोध ।*_

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- ०१/१०/२०२३_*

*_संदर्भ :- Dr Babasaheb Ambedkar: Writings & Speeches Vol .......?_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/with-school-boy-1.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

शील न पाळण्याचे दुष्परिणाम

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महापरिनिब्बानसुत्त_*

*_दुस्सीलआदीनवा_* 

*_(शील न पाळण्याचे दुष्परिणाम)_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

_१४८. *नालंदात इच्छेनुसार वास्तव्य केल्यानंतर भगवान आयुष्यमान आनंदला म्हणाले- "चल, आनंद! जेथे पाटलिग्राम आहे, तेथे जाऊ!"* “होय भंते,” असे आयुष्यमान आनंदने भगवंतांस उत्तर दिले. पाटलिग्रामच्या उपासकांना समजले की, भगवान पाटलिग्राममध्ये आले आहेत तेव्हा ते उपासक जेथे भगवान होते तेथे गेले. भगवंतांना अभिवादन करून ते एका बाजूस बसले. एका बाजूस बसलेले उपासक भगवंतांस म्हणाले,- "भंते! भगवान, आमच्या अतिथीगृहात येण्याचे आमंत्रण स्वीकारावे. " या आमंत्रणाचा भगवंतांनी मौनपणे स्वीकार केला._

_पाटलिग्रामच्या उपासकाचे अतिथीगृहात येण्याचे आमंत्रण भगवंतांनी स्वीकारले आहे हे ओळखून तेथून ते उठले, भगवंतांना अभिवादन करून त्यांना प्रदक्षिणा घालून अतिथीगृहाला गेले. तेथे जाऊन त्यांनी अतिथीगृहाच्या आत चारी बाजूंना बिछाना अंथरला. भगवंतांकरिता आसन तयार केले, पिण्याच्या पाण्याची सोय केली. तेलांचे दीप लावून भगवंतांना वंदन करून एका बाजूला उभे राहिले._

_एका बाजूला उभे असलेले पाटलिग्रामचे उपासक भगवंतांस म्हणाले, "भंते! अतिथीगृहाच्या चारी बाजूंना बिछाना अंथरला आहे, आपणाकरिता आसन लावले आहे. भंते! भगवान जे योग्य ते करा!"_

_भगवान सायंकाळी भिक्षापात्र हातात घेऊन, भिक्षुसंघासह आवसथागार (अतिथीगृह) गेले. ते तिथे गेल्यानंतर त्यांनी पाय धुतले. त्यानंतर आवसथागारात (अतिथीगृहात) प्रवेश केला. भगवान मध्यभागी असलेल्या खांबाला पाठ टेकून पूर्व दिशेला तोंड करून बसले. पाटलिग्रामचे उपासकदेखील पाय धुवून पूर्व दिशेला पाठ करून, पश्चिमेकडे तोंड करून भगवंतांसमोर बसले._

_१४९. तेव्हा भगवान पाटलिग्रामच्या उपासकांस म्हणाले, "हे गृहपतींनो! शीलवान मनुष्य दुःशील झाला तर त्याला पाच परिणामांना सामोरे जावे लागते. ते पाच परिणाम कोणते? तर गृहपतींनो,_

_*(१) पहिला परिणाम शीलापासून दुरावलेला मनुष्य आपली संपत्ती हरवून बसतो.*_ 

*_(२) दुसरा परिणाम वाईट शीलाचे अपयश सर्वत्र फैलावते._* 

*_(३) तिसरे, वाईट शीलाचा मनुष्य कोणत्याही सभेत जावो, मग ती ब्राह्मणांची असो, ती क्षत्रियांची असो, ती गृहपतींची अथवा श्रमणांची असो, तो तेथे भयभयभीतपणे घाबरून चुपचाप बसतो._* 

*_(४) चवथा परिणाम बहुशीलांचा माणूस बेहोशीत मरण पावतो._*

*_(५) तद्नंतर तो मनुष्य मेल्यानंतर त्याला सुगती प्राप्त होत नाही हा आहे पाचवा परिणाम._*

*_अशा तऱ्हेने हे गृहपतींनो, केवळ शील नसेल तर, चांगले शील नसेल तर, माणसाला ह्या पाच परिणामांना भोगावे लागते. "_*

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- ०१/१०/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - दिघनिकाय - महावग्गपाळी - महापरिनिब्बानसुत्त - दुस्सीलआदीनवा_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_80.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

दुस्सीलआदीनवा

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महापरिनिब्बानसुत्त_*

*_दुस्सीलआदीनवा_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

१४८. अथ खो भगवा नाळन्दायं यथाभिरन्तं विहरित्वा आयस्मन्तं आनन्दं आमन्तेसि " आयामानन्द, येन पाटलिगामो तेनुपसङ्कमिस्सामा, ति"। "एवं, भन्ते, ति" खो आयस्मा आनन्दो भगवतो पच्चस्सोसि । अथ खो भगवा महता भिक्खुसङ्गेन सद्धिं येन पाटलिगामो तदवसरि। अस्सोसुं खो पाटलिगामिका उपासका - "भगवा किर पाटलिगामं अनुप्पत्तो, ति"। अथ खो पाटलिगामिका उपासका येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्त निसीदिसु । एकमन्तं निसिन्ना खो पाटलिगामिका उपासका भगवन्तं एतदवोचुं - “अधिवासेतु नो, भन्ते, भगवा आवसथागार "न्ति। अधिवासेसि भगवा तुम्हीभावेन। अथ खो पाटलिगामिका उपासका भगवतो अधिवासनं विदित्वा उट्ठायासना भगवन्तं अभिवादेत्वा पदक्खिणं कत्वा येन आवसथागारं तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा सब्बसन्थरि (सब्बसन्थरितं सत्थतं (स्या.), सब्बसन्थरि सन्तं (क.)) आवसथागारं सन्थरित्वा आसनानि पञ्ञपेत्वा उदकमणिकं पतिट्ठापेत्वा तेलपदीपं आरोपेत्वा येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं अट्ठंसु । एकमन्तं ठिता खो पाटलिगामिका उपासका भगवन्तं एतदवोचुं "सब्बसन्थरिसन्थतं (सब्बसन्थरि सन्थतं (सी. स्या. पी. क.)), भन्ते, आवसथागार, आसनानि पञ्ञत्तानि, उदकमणिको पतिट्ठापितो, तेलपदीपो आरोपितो; यस्सदानि, भन्ते, भगवा कालं मञ्ञती, ति"। अथ खो भगवा सायन्हसमयं ( इदं पदं विनयमहावग्ग न दिस्सति)। निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सद्धिं भिक्खुसङ्गेन येन आवसथागारं तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पादे पक्खालेत्वा आवसथागारं पविसित्वा मज्झिमं थम्भं निस्साय पुरत्याभिमुखो (पुरत्थिमाभिमुखो (क.)) निसीदि। भिक्खुसङ्घोपि खो पादे पक्खालेत्वा आवसथागारं पविसित्वा पच्छिमं भित्तिं निस्साय पुरत्थाभिमुखो निसीदि भगवन्तमेव पुरक्खत्वा । पाटलिगामिकापि खो उपासका पादे पक्खालेत्वा आवसथागारं पविसित्वा पुरत्थिमं भित्तिं निस्साय पच्छिमाभिमुखा निसीदिंसु भगवन्तमेव पुरक्खत्वा ।

१४९. अथ खो भगवा पाटलिगामिके उपासके आमन्तेसि - "पञ्चिमे, गहपतयो, आदीनवा दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया। कतमे पञ्च? इध, गहपतयो, दुस्सीलो सीलविपन्नो पमादाधिकरणं महतिं भोगजानिं निगच्छति। अयं पठमो आदीनवो दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया ।

"पुन चपरं, गहपतयो, दुस्सीलस्स सीलविपन्नस्स पापको कित्तिसदो अब्भुग्गच्छति। अयं दुतियो आदीनवो दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया।

"पुन चपरं, गहपतयो, दुस्सीलो सीलविपन्नो यज्ञदेव परिसं उपसङ्कमति यदि खत्तियपरिसं यदि ब्राह्मणपरिसं यदि गहपतिपरिसं यदि समणपरिसं अविसारदो उपसङ्क्रमति मङ्कूभूतो। अयं ततियो आदीनवो दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया ।

"पुन चपरं, गहपतयों, दुस्सीलो सीलविपन्नो सम्मूळ्हो कालङ्करोति । अयं चतुत्थो आदीनवो दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया ।

“पुन चपरं, गहपतयो, दुस्सीलो सीलविपन्नो कायस्स भेदा परं मरणा अपायं दुग्गतिं विनिपातं निरयं उपपज्जति । अयं पञ्चमो आदीनवो दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया। इमे खो, गहपतयो, पञ्च आदीनवा दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया ।

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- ०१/१०/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - दिघनिकाय - महावग्गपाळी - महापरिनिब्बानसुत्त - दुस्सीलआदीनवा_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_30.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

आदेश आणि सल्ला

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_Orders and Advice_*

*_आदेश आणि सल्ला_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

_1. Ring the bell; *घण्ठं वादेहि ।*_

_2. Bring my watch here; *मम होरालोचनं इध आहार ।*_

_3. Call that man here; *तं पुरिसं इध पक्कोसाहि ।*_

_4. Wash your feet: *तुय्हं पादे धोवाहि ।*_

_5. Do not go in the Sun; *आतपे मा गच्छाहि।*_

_6. Do not drink intoxicants; *मज्जं मा पिव ।*_ 

_7. Fold my silk dress: *मम कोसेय्यच्छादनं संहराहि ।*_ 

_8. Give this begger some rice: *इमस्स याचकस्स थोकं तण्डुलं देहि ।*_

_9. Send that boy to fetch a pen; *लेखणिं आनंतुं तं दारकं पेसेहि।*_

_10. Be always obedient to your parents; *सदा मातापितुन्नं वचनकरा भवथ।*_ 

_11. Do not ridicule elders *मा वुद्धानं परिहासं करोथ।*_

_12. Never tell lies *मा कदाचि पि मुसा भणथ।*_ 

_13. Do not kill living beings, *मा जीविनो जीविता वोरोपेथ।*_

_14. Pay respect to all religious teachers: *सब्बेसं समणानं गारवं करोथ।*_

_15. Keep company with virtuous friends; *कल्याणमित्ते सेवथ।*_

_16. Do not keep company with friends who have fallen into voice: *पापमित्ते मा भजथ।*_

_17. Do not steal even a needle that belongs to others; *मा परसन्तकं सूचिमत्तं पि थेनेथ ।*_ 

_18. Do not tease animals; *तिरच्छानगते मा हिंसथ ।*_ 

_19. Do not try to find others faults *मा परेसं छिद्दानि गवेसथ।*_ 

_20. Find out your own faults and avoid them; *अत्तनो वज्जानि गवेसेत्वा तानि पजहथ ।*_

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २९/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- Dr Babasaheb Ambedkar: Writings & Speeches Vol .......?_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/and-advice-1.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

साधारण सल्लापो - २

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_General Conversation_* 

*_साधारण सल्लापो - २।_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

_1. Who are you ? _को सि त्वं?*_ 

_2. I am a farer *अहं एको पथिको ।*_

_3. Where do you come from ? *कुतो त्वं आगच्छसि ?*_

_4. I come from India, *अहं इन्दुदेसतो आगच्छमि।*_

_5. For what purpose have you come? *त्वं किं कातुं आगतो सि?*_

_6. I want to sell some goods *अहं भण्डानि विक्किणितुं इच्छामि।*_

_7. Why did you come here, कस्मा इध आगतो सि? ।*_

_8. I came here to talk to you: *तथा सद्धिं सल्लपितुं आगतो म्हि।*_

_9. What is your father? *को तुय्हं पिता?*_

_10. My father is the merchant Mahanama: *मम पिता महानाम वाणिजो ।*_

_11. Who is your friend and acquaintance here ? को इध तव मित्तो वा सन्दि ट्ठो वा?*_

_12. The mayor of this city is a friend of mine: *इथ नगरगुत्तिको मय्हं मित्तो होति।*_

_13. Where do you work ? *कत्थ त्वं कम्मं करोसि?*_ 

_14. I work in a post office: *अहं एकस्मिं सासनगारे कम्मं करोमि।*_

_15. Where do you go from here ? *इतो त्वं कुहिं गच्छसि ?*_

_16. I will go to another town from here. *अहं इतो अञ्ञ अगरं गमिस्सामि।*_

_17. Do you like this place ? *पियायसि त्वं इदं ठानं?*_

_18. I may like this place if it is not to hot: *पियायेय्यम इदं ठानं सच्चेदं नाच्चुण्हंभवेय्य ।*_

_19. When will you go home? *कुदा त्वं सकट्ठानं गमिस्ससि?*_

_20. 1 will go home when I get enough money, *यदि पहोणकं मूलं लभिस्सामि तदाऽहं गमिस्समि।*_

_21. How much money have you now with you? *कित्तकं मूलंदानि तव सन्तिके अत्थि?*_ 

_22. I have fourteen rupees and fifty cents; *चुद्दस रूपियानि अड्ढारुपियञ च मम सन्तिके सन्ति।*_

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २७/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- Dr Babasaheb Ambedkar: Writings & Speeches Vol .......?_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/who-are-you-2.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

साधारण सल्लापो

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_General Conversation_* 

*_साधारण सल्लापो।_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

_1. Do you know Pali ? *त्वं पालिभासं जानासि ?*_

_2. I know a little; *अहं थोकं जानामि ।*_ 

_3. Are you able to converse in Pali? *सक्कोसि त्वं पालिभासाय सल्लपितुं?।*_

_4. Yes, I am able to converse a little *आम थोकं सल्लपितुं सक्कोमि।*_

_5. What is your name? *युय्हं नाम किं? किंमो नामेसि ?।*_ 

_6. My name is Vijayabahu, *अहं विजयबाहू नामो म्हि।*_

_7. Where do you live ? *त्वं कथं वससि ?*_

_8. I live in Colombo, *अहं कोळम्बनगरे वसिमि।*_

_9. What is your age? *तुय्हं आयुप्पमाणां कित्तं? ।*_

_10. My age in fifteen *मय्हं आयुप्पमाणं पण्णरस।*_

_11. How old are you ? *कतिवस्सोसि त्वं (आयुना) ? ।*_

_12. I am twenty years old; *अहं वीसति वस्सोऽम्हि।*_ 

_13. Where do your parents live *तुय्हं मातापितरो कुहिं वसन्ति?।*_ 

_14. They too live in Colombo now ? *ते पि इदानि कोळम्बनगरे येव वसन्ति।*_

_15. Do you have brothers and sisters too ? *तुय्हं भातु भगिनीयो पि सन्ति ।*_

_16. Yes, I have four brothers and two sisters: *आम, मय्हं चत्तारो भातरोच द्वे भगिनियो च सन्ति।*_

_17. What do your brothers do? *तव भातरो किं करोन्ति?।*_

_18. One of them is a merchant, the second one is a clerk and the other two still attend schools; *तेसु एको वाणिजो दुतियो लेखको, द्वे ताव पाठसालासु उग्गण्हन्ति ।*_

_19. What do you like to be ? *त्वं किं कम्म कातुं इच्छसि ?।*_

_20. 1 like to be a carpenter, *अहं एको बड्ढकी भवितुं इच्छामि।*_

_21. When did you come here; *कदा त्वं इध आगतो सि?।*_

_22. I came here yesterday. *हीयो हं इथ आगगिंच्छ।*_

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २५/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- Dr Babasaheb Ambedkar: Writings & Speeches Vol .......?_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

वासेट्ठसूत्र (मराठी)

 🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_वासेट्ठभारद्वाजा सुत्तं _*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

आम्ही दोघे आचार्याकडून 'त्रैविद्य' म्हणून संमत असून त्याप्रमाणे आम्ही प्रकट निवेदनही करतो. मी पुष्करसादींचा व हा तारूक्षाचा विद्यार्थी आहे. (१)

त्रैविद्यांचे जे शिक्षण त्यात आम्ही पारंगत आहोत. पदात, व्याकरणात आणि जल्पात (म्हणजे वेदात) आम्ही आचार्यांसारखे (प्रवीण) आहोत. (२) 

हे गौतमा, त्या आमचा जाति-वादासंबंधाने विवाद आहे. जन्माने ब्राह्मण होतो असे भारद्वाज म्हणतो व हे चक्षुमान, कर्माने ब्राह्मण होतो, असे मी म्हणतो, हे तू समज. (३)

ते आम्ही दोघे परस्परांची समजूत घालू शकत नाही. त्यासाठी सम्बुद्ध म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या भगवन्ताला विचारण्यास आम्ही आलो. (४) 

(अमावस्येच्या) क्षयानंतर पुनरूदित होणाऱ्या (बिजेच्या) चंद्राला पाहून लोक जसे हात जोडून नमस्कार करतात तसेच ते या जगी गोतमालाही करतात. (५)

तू जगाचा चक्षू म्हणून उत्पन्न झाला आहेस. यासाठी तुला विचारतो की, जन्माने ब्राह्मण होतो की कर्माने होतो? आम्हास हे समजत नाही. तेव्हा ब्राह्मण कसा होतो हे आम्हास समजावून सांग. (६) 

त्या तुम्हाला- हे वासेष्ठा, असे भगवान म्हणाले- मी अनुक्रमे यथार्थतया प्राण्यांचा जातिविभाग (निरनिराळे प्रकार) समजावून देतो. कारण (प्राणि - ) जाती भिन्न भिन्न आहेत. (७) 

तुम्ही गवत आणि झाडे पहा. जरी ती आपण भिन्न आहोत असे म्हणत नाहीत, तरी त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (८)

त्यानंतर किडे, पतंग आणि कुंथ-मुंग्या पर्यंतचे (लहान जीव) पहा. त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (९) 

लहान आणि मोठे चतुष्पदही पहा. त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (१०)

पोटाने सरपटणारे लांब पाठीचे सर्पही पहा. त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (११) 

तदनंतर पाण्यात वास करणारे जलचर मासेही पहा. त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (१२) 

त्यानंतर पंखांनी उडणारे आकाशमार्गी पक्षीही पहा. त्यांचा जातिविशिष्ट आकार आहे. कारण त्यांच्यात भिन्न भिन्न जाती आहेत. (१३) 

जसा या प्राणी-जातीत जातिविशिष्ट भिन्न भिन्न आकार सापडतो, तसा मनुष्यात जातिविशिष्ट भिन्न भिन्न आकार सापडत नाही. (१४) 

केसांनी, डोक्याने, कानांनी, डोळ्यांनी, तोंडाने, नाकाने, ओठांनी किंवा भिवयांनी, (१५) 

मानेने, खांद्यांनी, पोटाने, पाठीने, कमरेने, छातीने, लिंगाने, किंवा स्त्रीपुरूषसंगाने, (१६) 

हातांनी, पायांनी, बोटांनी किंवा नखांनी, जंघांनी. मांड्यांनी, कांतीने किंवा स्वराने, जसा इतर जातीत जातिविशिष्ट आकार सापडतो, तसा मनुष्यात नाहीच नाही. (१७) 

हा जातिविशिष्ट आकार माणसा-माणसाच्या शरीरात भिन्नपणे आढळत नाही. मनुष्यजातीतील भेद हा केवळ वाक्प्रचारावर अवलंबून असतो. (१८)

मनुष्यात जो कोणी गाई राखून उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, शेतकरी आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (१९) 

मनुष्यात जो कोणी भिन्न भिन्न कारागिरीने उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, कारागीर आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२०) 

मनुष्यात जो कोणी व्यापारावर उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, वाणी आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२१)

मनुष्यात जो कोणी शिपायाचे काम करतो तो, हे वासेष्ठा, शिपाई आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२२)

मनुष्यात जो कोणी चोरीवर उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, चोर आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२३) 

मनुष्यात जो कोणी धनुर्विद्येवर उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, योद्धा आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२४)

मनुष्यात जो कोणी पुरोहितपणावर उपजीविका करतो तो, हे वासेष्ठा, याजक आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२५) 

मनुष्यात जो कोणी गावावर आणि राष्ट्रावर सत्ता चालवितो तो, हे वासेष्ठा, राजा आहे, ब्राह्मण नव्हे, असे समज. (२६) 

आईच्या उदरातून जन्मणाऱ्याला मी ब्राह्मण म्हणत नाही. जर त्याजपाशी संपत्ती असली, तर तो (इतर जनांस) 'भो' शब्दाने संबोधण्यास (म्हणजे एकेरी पद्धतीने) तेवढा पात्र होतो. पण जो संपत्तीविरहित व आदानविरहित, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (२७) 

सर्व संयोजने तोडून जो त्रास पावत नाही, जो संगाच्या पार जातो, व जो विसंयुक्त त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (२८)

नधी (क्रोधरूपी रस्सी), वस्त्रा (तृष्णारूपी रस्सी) आणि (अनुशयरूपी) अनुक्रमासहित वागुरा (६२ प्रकारची सांप्रदायिक बुद्धी) घेवून व अर्गला (मुसके) फेकून जो बुद्ध होतो, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (२९) 

(नधी आणि वरत्रा म्हणजे एक प्रकारच्या चामड्याच्या वाद्या, ज्यांची वगुरा (मुसके) करतात) 

जो द्वेषरहीत राहून शिवीगाळी, वध आणि बन्धन सहन करतो, क्षान्तिबळ हेच ज्याचे सैन्यबळ, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३०) 

अक्रोधी, व्रतवान, शीलवान, (लोभाने) न फुगलेला, हान्त व अन्तिम शरीर धारण करणारा, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३१)

कमल पत्रावरील पाण्याप्रमाणे, व आरीच्या अग्रावरील मोहरीच्या दाण्याप्रमाणे जो विषयोपभोगात लिप्त होत नाही, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३२) 

जो याच जन्मी आपल्या दुःखाचा अन्त जाणतो, ज्याने आपले ओझे खाली टाकले व जो संयोगविरहित झाला, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३३) 

गंभीरप्रज्ञ, मेघावी, मार्गामार्ग जाणण्यात प्रवीण व उत्तमार्थ पावलेला, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३४) 

गृहस्थ आणि परिव्राजक या उभयतांच्या संसर्गापासून मुक्त, गृहबुद्धीपासून दूर राहणारा व अल्पेच्छ, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३५) 

चराचर भूतमात्रांविषयी दण्डबुद्धी सोडून जो हंसा करीत नाही, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३६)

विरोधी लोकात अविरोधी, आत्मदंडन करण्यात शांत व आदान करण्यात (लोभी जनात) अनादान, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३७) 

ज्याचे काम, क्रोध, अहंकार आणि (परगुणांबद्दल) तिरस्कार हे आरीच्या अग्रावरील मोहरीच्या दाण्याप्रमाणे गळाले, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३८)

अकर्कश, आर्जवी, सत्य, व जे कोणालाही खुपणार नाही असेच वचन बोलणारा, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (३९)

आणि जो या जगात दीर्घ किंवा हस्व, अणु किंवा स्थूल, सुन्दर किंवा असुन्दर वस्तु चोरीत नाही, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४०) 

ज्याला इह किंवा परलोकाविषयी आसक्ती नाही, जो अनासक्त व विसंयुक्त, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४१)

ज्याला आलय नाही, जो ज्ञान पावून निःशंक झाला व जो अमृताप्रत (निर्वाणाप्रत) पोहोचून त्यात अवगाहन करतो, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४२) 

जो इहलोकी पुण्य आणि पाप या दोघांचाही संग सोडून गेला, जो अशोक, विमल आणि शुद्ध, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४३) 

जो चंद्रासारखा विमल, शुद्ध, प्रसन्न, अनाविल (स्वच्छ) व ज्याची भवतृष्णा नष्ट झाली, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४४) 

जो या विषममार्गी दुर्गम, मोहमय संसाराच्या पलीकडे गेला, जो उत्तीर्ण, पार गेलेला, ध्यानरत, निष्कम्प, निःशंक व उपादानरहित होऊन शांत झालेला, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४५) 

या जगी जो विषयोपभोग सोडून अनागारिक प्रवज्जा घेतो, व ज्याची कामवासना नष्ट झाली, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४६) 

या जगी जो तृष्णा सोडून अनागारिक प्रवज्जा घेतो, ज्याची तृष्णा व भववासना नष्ट झाली, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४७) 

जो मानवी बंधन सोडून दिव्यबंधनाच्या पलीकडे गेला, व सर्व बंधनातून मोकळा झाला, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४८) 

रति आणि अरति सोडून शांत झालेला, निरूपाधि व सर्व लोकविजयी शूर, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (४९)

जो प्राण्यांचे मरण व उत्पत्ती सर्वथैव जाणतो, जो अनासक्त, सुगत आणि बुद्ध, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (५०) 

ज्याची गती देवांना, गंधर्वांना किंवा मनुष्यांना माहीत नाही, जो क्षीणास्रव, अर्हन्, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (५१) 

ज्याला पूर्व पदार्थांविषयी, भावी पदार्थांविषयी किंवा वर्तमान पदार्थांविषयी काहीच वासना नाही, जो अकिंचन व आदानरहित, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (५२)

ऋषभ, प्रवर, धीर, महर्षी, विजयी, अप्रकम्प्य, स्नातक आणि बुद्ध, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (५३)

जो पूर्वजन्म स्मरतो, सद्गती आणि असद्गती जाणतो, आणि जन्मक्षय (निर्वाण) प्राप्त करून घेतो, त्याला मी ब्राह्मण म्हणतो. (५४) 

नाव आणि गोत्र हा एक जगातला वाक्प्रचार आहे. लोकसंमतीने तो ठरतो, व त्या त्या ठिकाणी तसे तसे कल्पिले जाते. (५५) 

अज्ञानी माणसांच्या अन्तःकरणात चिरकाल वास करणारे असे हे एक मिथ्यादर्शन आहे. अज्ञजन 'जन्माने ब्राह्मण होतो' असे आम्हाला सांगतात. (५६)

*_जन्माने ब्राह्मण होत नाही व जन्माने अब्राह्मण होत नाही; कर्माने ब्राह्मण होतो व कर्माने अब्राह्मण होतो. (५७)_* 

शेतकरी कर्माने होतो, कारागीर कर्माने होतो, वाणी कर्माने होतो व शिपाई कर्माने होतो. (५८)

चोरही कर्माने होतो, योद्धाही कर्माने होतो, याजक कर्माने होतो व राजाही कर्माने होतो. (५९)

प्रतीत्यसमुत्पाद जाणणारे व कर्मफल जाणण्यात कुशल पंडित याप्रमाणे यथार्थतया कर्म जाणतात. (६०)

कर्माने जग चालते, प्राणी कर्माने जगतात, चालणारा रथ जसा अणीवर अवलंबून असतो, तसे प्राणी कर्मबंधनावर अवलंबून राहतात. (६१)

तपाने, ब्रह्मचर्याने, संयमाने आणि दमाने ब्राह्मण होतो. हे ब्राह्मण्य उत्तम होय. (६२)

(पूर्वजन्म जाणणे सद्गती-दुर्गती जाणणे व जन्म-क्षय प्राप्त करून घेणे या) तीन विद्यांनी संपन्न, शान्त व ज्याला पुनर्जन्म नाही तो, हे वासेष्ठा, सुज्ञांचा शक्र आणि ब्रह्मा आहे, असे समज. (६३)

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २४/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - दिघनिकाय - पाथिकवग्गपाळी_*  

              *_४ अग्गञ्ञसुत्तं - वासेट्ठभारद्वाजा_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_63.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

वासेट्ठसुत्तं (पाली)

              🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_वासेट्ठभारद्वाजा सुत्तं _*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

एकमन्तं निसिन्नो खो वासेट्ठो माणवो भगवन्तं गाथाहि अज्झभासि- अनुञ्ञातपटिञ्ञाता, तेवज्जा मयमस्मुभो । अहं पोक्खरसातिस्स, तारूक्खस्साय माणवो ||१|| 

तेविज्जानं यदक्खातं, तत्र केवलिनोस्मसे । पदकस्मा वैय्याकरणा, जप्पे आचरियसादिसा || २ || 

तेसं नो जातिवादस्मिं, विवादो अत्थि गोतम । जातिया ब्राह्मणो होति, भारद्वाजा'ति भासति । अहं च कम्मनाब्रूमि, एवं जानाहि चक्खुम | | ३ || 

ते न सक्कोम अञ्ञत्तु अञ्ञमञ्ञ मयं उभो । भगवन्तं पुट्ठमागम्मा, सम्बुद्धं इति विस्सुतं ॥ ४ ॥ 

चन्दं यथा खयातीतं, पेच्च पञ्जलिका जना । वन्दमाना नमस्सन्ति, एवं लोकस्मिं गोतमं ॥ ५ ॥ 

चक्खुं लोके समुप्पन्नं, मयं पुच्छाम गोतमं । जातिया ब्राह्मणो होति, उदाहु भवति कम्मना । अजानतं नो पब्रूहि, यथा जानेमु ब्राह्मणं । | ६ || 

तेसं वोह व्यक्खिस्सं, (वासेट्ठाति भगवा) अनुपुब्बं यथातयं । जातिविभङ्ग पाणानं, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो । ७ ।। 

तिरुक्ख पि जानाथ, न चापि पटिजानरे । लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो ॥ ॥ ८ ॥

ततो कीटे पतङ्गे च याव कुन्थकिपिल्लिके । लिङ्ग जातिमयं ते, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो ।। ९ ।। 

चतुप्पद' पि जानाथ, खुद्दके च महल्लके । लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो ।।१०।। 

पादूदरपि जानाथ, उरगे दीघपिट्टिके । लिङ्गं जातिमयं तेस, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो ।।११।। 

ततो मच्छे'पि जानाथ, उदके वारि गोचरे । लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो ||१२|| 

ततो पक्खि'पि जानाथ, पत्तयाने विहङ्गमे । लिङ्गं जातिमयं तेसं, अञ्ञमञ्ञा हि जातियो । । १३ ।। 

यथा एतासु जातीसु, लिङ्गं जातिमयं पुथु । एवं नत्थि मनुस्सेसु, लिङ्गं जातिमयं पुथु ||१४|| 

न केसेहि न सीसेन, न कण्णेहि न अक्खिहि । न मुकेन न नासाय, न ओट्ठेहि भमूहि वा ||१५||

न गीवाय न अंसेहि, न उदरेन न पिट्टिया । न सोणिया न उरसा, न सम्बाधे न मेथुने ||१६||

न हत्थेहि न पादेहि, नाङ्गुलीहि नखेहि वा । न जङ्घाहि न उरूहि, न वण्णेन सरेन वा । लिङ्गं जातिमयं नेव, यथा अञ्ञासु जातिसु ||१७|| 

पच्चत्तं च सरीरेसु, मनुस्सेस्वेतं न विज्जति । वोकारं च मनुस्सेसु, समञ्ञाय पवुच्चति । | १८ ||

यो हि कोचि मनुस्सेसु, गोरक्खं उपजीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, कस्सको सो न ब्राह्मणो ।।१९।। 

यो हि कोचि मनुस्सेसु, पुथु सिप्पेन जीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, सिप्पिको सो न ब्राह्मणो ||२०||

यो हि कोचि मनुस्सेसु, वोहारं उपजीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, वाणिजो सो न ब्राह्मणो ।। २१ ।। 

वो हि कोचि मनुस्सेसु, परपेस्सेन जीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, पेस्सिको सो न ब्राह्मणो ||२२|| 

यो हि कोचि मनुस्सेसु, अदिन्नं उपजीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, चोरो एसो न ब्राह्मणो । । २३ ।।

यो हि कोचि मनुस्सेसु, इस्सत्थं उपजीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, योधाजीवो न ब्राह्मणो ।। २४ ।। 

यो हि कोचि मनुस्सेसु, पोरोहिच्चेन जीवति । एवं वासेट्ठ जानाहि, याजको सो न ब्राह्मणो ||२५||

यो हि कोचि मनुस्सेसु, गामं रटुं च भुञ्जति । एवं वासेट्ठ जानाहि, राजा एसो न ब्राह्मणो ||२६|| 

न चाहं ब्राह्मणं ब्रूमि, योनिजं मत्तिसमभवं । भोवादि नाम सो होति, सच्चे होति सकिन्चनो । अविन्चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। २७ ।।

सब्बसंयोजनं छेत्वा, यो वे न परितस्सति । सङ्घातिगं विसंयुत्तं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। २८ ।।

छत्वा नन्धिं वरतं च सन्दानं सहनुक्कमं । उक्खित्तपळियं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। २९ ।। 

अक्कोसं बधबन्धं च, अदुट्ठो यो तितिक्खति । खन्तीवलं बलानीकं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ३० ।। 

अक्कोधन वतवन्तं, सीलवन्तं अनुस्सदं । दन्त अन्तिमसारीरं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ||३१||

वारि पोक्खरपत्तेव, आरग्गेरिव सासपो। यो न लिप्पति कामेसु, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ३२ || 

यो दुक्खस्स पजानाति, इधेव खयमत्तनो । पन्नभारं विसंयुत्तं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ||३३|

गम्भीरपञ्ञ मेधाविं, मग्गामग्गस्स कोविदं । उत्तमत्थं अनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । ३४ ।। 

असंमट्ठ गहट्ठेहि, अनागरेहि चूभयं । अनोकसारि अप्पिच्छं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ३५ ।।

निधाय दण्डं भूतेसु, तसेसु थावरेसु च । यो न हन्ति न घातेति तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं | | ३६ || 

अविरुद्धं विरुद्धेसु, अत्तदण्डेसु निब्बुतं । सादानेसु अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ३७ ।। 

यस्स रागो च दोसो च, मानो मक्खो च पातितो। सासपोरिव आरग्गा, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ३८ ।। 

अकक्कासं विञ्ञापनिं, गिरं सच्च उदीरये । याय नाभिसजे कन्चि, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ३९ ।। 

यो च दीघं व रस्सं वा, अणु थूलं सुभासुभं । लोके अदिन्न नादियति, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ४० ।। 

आसा यस्स न विज्जन्ति, अस्मिं लोको परम्हि च । निरासयं विसंयुत्तं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ४१ ।। 

यस्सालया न विज्जन्ति, अञ्ञाय अकथंकथी । अमतोगधं अनुप्पत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ४२ ।। 

यो'ध पुञ्ञ च पापं च, उभो स उपच्चगा । असोकं विरजं सुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ४३ । । 

चन्दं' व विमलं सुद्धं, विप्पसन्नमनाविलं । नन्दी भवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ४४ । 

यो इमं पलिपथं दुग्गं, संसार मोहमच्चगा । तिणेणो पारगतो झायी, अनेजो अकथंकथी । अनुपादाय निब्बुतो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ४५ ।।

यो' ध कामे पहत्वान, अनागारो परिब्बजे । कामभवपरिक्खिणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ॥ ४६।।

यो ध तण्हं पहत्वान, अनागारो परिब्बजे । तण्हाभवपरिक्खीणं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ४७ ।।

हित्वा मानुसकं योगं, दिब्बं योगं उपच्चगा । सब्बयोगविसंयुत्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । ४८ ।। 

हित्वा रतिं च अरतिं च, सीतिभूतं निरूपधिं । सब्बलोकाभिभुं वीरं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । ४९ ।।

चुतिं यो वेदि सत्तानं, उपपत्तिं च सब्बसो । असतं सुगतं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ५० ।। 

यस्स गतिं न जानन्ति, देवागन्धब्बमानुसा । खीणसवं अरहन्तं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ५१ ।। 

यस्स पुरे च पच्छा च, मज्झे च नत्थि किन्चनं । अकिन्चनं अनादानं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ॥ ५२ ॥ 

उसभं पवरं वीरं, महेसि विजिताविनं । अनेजं नहातकं बुद्धं, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।। ५३ ।

पुब्बे निवासं यो वेदि, सग्गापयं च पस्सति । अथो जातिखयं पत्तो, तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं । । ५४ ||

समञ्ञा हेसा लोकस्मिं, नामगोत्तं पकप्पितं । सम्मुच्चा समुदागतं, तत्थ तत्थ पकप्पितं ॥ ५५ ॥

दीघरत्तमनुसयितं दिट्ठिगतमजानतं । अजानन्ता नो पब्रूवन्ति, जातिया होति ब्राह्मणो ||५६ ||

*_न जच्चा ब्राह्मणो होति, न जच्चा होति अब्राह्मणो । कम्मना ब्राह्मणो होति, कम्मना होति अब्राह्मणो ||५७ ||_*

कस्सको कम्मना होति, सिप्पिको होति कम्मना । वाणिजो कम्मना होति, पेस्सिको होति कम्मना ॥ ५८ ॥ 

चोरो'पि कम्मना होति, योधाजीवो'पि कम्मना । याजको कम्मना होति, राजा'पि होति कम्मना । । ५९ ।। 

एवमेतं यथाभुतं, कम्मं पस्सन्ति पण्डिता । पटिच्चसमुप्पाददसा, कम्मविपाककोविदा ।। ६० ।। 

कम्मना वत्तती लोको, कम्मना वत्तती पजा । कम्मनिबन्धना सत्ता, रथस्साणी' व यायतो ।। ६१ ।।

तपेन ब्रह्मचरियेन, संयमेन दमेन च। एतेन ब्राह्मणो होति, एतं ब्राह्मणमुत्तमं । । ६२ ।। 

तीहि विज्जाहि सम्पन्नो, सन्तो खीणपुनब्भवो । एवं वासे जानाहि, ब्रह्मा सक्को विजानत' न्ति ।। ६३ ।। |

वासेट्ठसुत्तं निट्ठितं।

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २४/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - दिघनिकाय - पाथिकवग्गपाळी_*  

              *_४ अग्गञ्ञसुत्तं - वासेट्ठभारद्वाजा_*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_24.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

धम्मचक्कपवत्तन मराठी

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼 

*_धम्मचक्कप्पवत्तन सुत्तं_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_* 

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

 त्या भगवंताला, अर्हताला, सम्यकसम्बुध्दाला नमस्कार असो ! 

मी असे ऐकले आहे की, एके समयी भगवान बध्द वाराणसी येथे ऋषिपतन नावाच्या मृगदाय उद्यानात राहात होते. तेथे एकदा भगवन्तानी पंचवर्गीय भिक्षूंना उद्देशून म्हटले :-

भिक्षुहो, प्रवजिताने हे दोन आत्यन्तिक मार्ग टाळावे. कोणते दोन मार्ग ? काममुखात लोळत राहणे हा हीन, ग्राम्य, सर्वसामान्य माणसांनी अवलंबिलेला अनार्य (असभ्य) व अनर्थकारक असा पहिला मार्ग (अन्त) आणि देहदण्ड करण्याचे व्रत ज्यात आहे असा दुःखदायक, अनार्य आणि अनर्थकारक असा दुसरा मार्ग. भिक्षुहो, हे दोन्ही अंतिम स्वरूपाचे आत्यंतिक मार्ग न अनुसरता (स्विकारता) उपशम, अभिज्ञा (उच्च ज्ञान व शक्ती) संबोधी आणि निर्वाणाकडे घेऊन जाणारा योग्य दृष्टी व ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग तथागत बुध्दाने शोधून काढला आहे.

जो सुयोग्य दृष्टी व ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग तथागत बुध्दाने शोधून काढला आहे. जो सुयोग्य दृष्टी व श्रेष्ठ ज्ञान प्रदान करून उपशम, अभिज्ञा, संबोधी व निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होतो.

हे भिक्षुहो, कोणता तो मध्यम मार्ग जो तथागताने शोधून काढलेला आहे. जो सुयोग्य दृष्टी व श्रेष्ठ ज्ञान प्रदान करून उपशम, अभिज्ञाला, संबोधीला आणि निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होणारा दृष्टीदायक मार्ग आहे.

हाच तो आर्य अष्टांगिक मार्ग उदाहरणार्थ: सम्यक् (योग्य) दृष्टी, सम्यक् संकल्प, सम्यक वाचा, सम्यक कर्म, सम्यक आजीव (आजीविकेचे साधन), सम्यक व्यायाम (प्रयत्न), सम्यक् स्मृती आणि सम्यक् समाधी.

भिक्षुहो, तथागत बुध्दाने हाच तो उपशम, अभिज्ञा, संबोधी आणि निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होणारा श्रेष्ठ दृष्टी आणि ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग शोधून काढला आहे.

भिक्षूंनो, दुःखाचे अस्तित्व हे एक आर्य (सनातन) सत्य आहे. जन्म दुःखदायक आहे. वृध्दत्व (जरा) दुःखदायक आहे. व्याधी दुःखदायक आहे. आणि मरण हे ही दुःखदायक आहे. अप्रिय व्यक्तींचा सहवास व प्रिय व्यक्तींची ताटातूट (वियोग) दुःखदायक आहे. इच्छित वस्तू प्राप्त होत नाही ते दुःखदायक असते. थोडक्यात, म्हणजे पाच उपादान स्कंध (रूप, वेदना, संज्ञा, संस्कार व विज्ञान) दुःखदायक आहेत.

भिक्षुहो, हे दुःखसमुदाय आर्यसत्य आहेत. ही जी तृष्णा पुन्हा पुन्हा उत्पन्न होणारी (जन्मप्राप्त करणारी) अनेक विषय भोगात रंगणारी जेथे तेथे सुख शोधणारी लोभयुक्त तृष्णा, उदाहरणार्थ कामतृष्णा, भवतृष्णा आणि विभवतृष्णा (विनाशतृष्णा)

भिक्षुहो, दुःखाचा निरोध हे सुध्दा एक आर्यसत्य आहे. तो निरोध म्हणजे (वर वर्णन केलेल्या) तृष्णेचा संपुर्ण विरागाने (वैराग्याने अनासक्तीने) निरोध, त्याग, प्रतिनिसर्ग (अस्विकार), मुक्ती आणि अनासक्ती तेच हे (दुःखनिरोधाचे) आर्यसत्य.

भिक्षुहो, दुःखनिरोधगामी मार्ग (अस्तित्वात असणे) हे पण एक आर्यसत्य आहे, तो म्हणजे आर्य अष्टांगिक मार्ग होय. तो आर्य अष्टांगिक मार्ग कोणता ? सम्यक् दृष्टी, सम्यक् संकल्प, सम्यक् वाचा, सम्यक् कर्म, सम्यक आजीव (आजीविका), सम्यक् व्यायाम (प्रयत्न), सम्यक् स्मृती व सम्यक् समाधी.

भिक्षुहो, हे दुःख एक आर्य सत्य आहे. असे जाणवल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली. विद्या लाभली व (डोक्यात) प्रकाश पडला. हे दुःख आर्यसत्य जाणण्यास योग्य आहे. (असे समजल्यावर) मला पूर्वी ऐकण्यास न मिळालेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. हे दुःख आर्यसत्य जाणण्यास योग्य आहे, (असे समजल्यावर) मला पुर्वी ऐकण्यास न मिळालेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, दुःखाच्या उत्पत्तिस्थानाचे (समुदयाचे) अस्तित्व असते (आहे). हे आर्य सत्य समजल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे दर्शन (धर्माची दृष्टी) मिळाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या हाती आली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. दुःखाच्या उत्पत्तीचे कारण हे जे आर्यसत्य आहे. त्याच्या त्याग केला पाहिजे. (असे समजल्यावर) पूर्वी कधीही न ऐकलेल्या धर्माचे मला दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. या दुःखाच्या उत्पत्तीच्या कारणासंबंधी आर्यसत्याचा मी त्याग केला आहे. (असे समजल्यावर) पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे मला दर्शन झाले. ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, या दुःखाचा निरोध (नाश) होऊ शकतो. हे आर्य सत्य समजल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या हाती आली आणि माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा प्रकाश पडला. या दुःखनिरोधाचे आर्य सत्य प्राप्त करून घेण्यास साध्य करण्यास योग्य आहे. असे समजल्यावर मला पूर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि माझ्या (डोक्यात) ज्ञानाचा प्रकाश पडला. त्या दुःखनिरोध आर्यसत्याची मला सिध्दी प्राप्त झाली आहे, (असे समजल्यावर) मला पूर्वी न एकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, या दुःखाचा निरोध (नाश) करण्याचा मार्ग अस्तित्वात आहे. हे आर्य सत्य (मला समजल्यावर) मला पुर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. या दुःखनिरोधगामी मार्गाचे आर्यसत्याची मी अपेक्षा केली पहिजे (अंगिकारले पाहिजे- आत्मसात केले पाहिजे) (असे मला समजल्यावर) मला पुर्वी कधीही श्रवण न केलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान प्राप्त झाले, प्रज्ञा मिळाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. त्या दुःखानिरोधी मार्गाच्या आर्यसत्याची मी अपेक्षा केली आहे. (त्याला मी अंगिकारले आहे - आत्मसात केले आहे) (असे मला समजल्यावर) मला पुर्वी कधीही श्रवण न केलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान प्राप्त झाले, प्रज्ञा मिळाली (लाभली), विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, जोपर्यंत मला या चार आर्यसत्यांविषयी प्रत्येकी तीन तन्हेची व एकंदर बारा प्रकारचे यथातथ्य (सुविशुध्द) ज्ञानदर्शन झाले नहीं तो पर्यंत देव, मनुष्य, मार, ब्रह्मदेव आणि श्रमण ब्राह्मण यांच्या जगात व देव आणि माणसांच्या समुदायात अनुत्तर (श्रेष्ठ) अशा सम्यक् संबोधीचा मला लाभ झाला, असे मला मनोमन वाटले नाही.

भिक्षुहो, पण जेव्हा मला या चार आर्यसत्याविषयीच प्रत्येकी तीन तऱ्हेची व एकंदर बारा प्रकारची सुविशुध्द व यथातथ्य ज्ञानदृष्टी प्राप्त झाली. तेव्हाच देव, मनुष्य, मार, ब्रह्मदेव, श्रमणब्राह्मणांच्या जगात व देव माणसांच्या समुदायात अनुत्तर (श्रेष्ठ) अशा सम्यक सम्बोधीचा मला लाभ झाला. असे मला मनोमन वाटले (अशी मला खात्री झाली.) तशी दिव्य ज्ञानदृष्टी पण मला प्राप्त झाली. मला प्राप्त झालेली चित्ताची विमुक्ती अक्षोभ्य (अविकंप) आहे, हा माझा शेवटचा जन्म आहे आणि आता यानंतर मला पुनर्जन्म प्राप्त होणार नाही (असे मी जाणले आहे)

भगवान असे म्हणले, पंचवर्गीय भिक्षूंनी सन्तुष्ट मनाने (मुदित चित्ताने) भगवन्तांच्या भाषणाचे अनुमोदन केले.

हे भाषण ऐकल्यावर आयुष्यमान कौंडण्याला जे काही उत्पन्न होणारे आहे. वे सर्व नाशवान आहे, अशी निर्मळ परिशुध्द धम्म दृष्टी उत्पन्न झाली.

(याप्रमाणे) भगवान बुध्दाने धर्मचक्र प्रवर्तत केल्यावर भूमीवर राहणान्या सद्गुरूषांनी असा आवाज उठविता "भगवान बुध्दाने वाराणसी जवळील ऋषीपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले की जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण देवता, मार किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरवले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापुर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून जा यगामध्ये आजपर्यंत प्रवर्तित होऊ शकले नाही).'

भूमिवर राहणाऱ्या देवाचा (सद्पुरूषाचा) आवाज ऐकून चातुर्महाराजिक देवांनी (सद्पुरूषांनी) आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

चातुर्महाराजिक देवाचा (सदपुरूषांचा) आवाज ऐकून त्रायंत्रिश देवांनी (सद्पुरूषांनी) आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

तावतिसानं देवाचा आवाज ऐकून याम देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही. 

याम देवांचा आवाज ऐकून तुषित देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

तुषित देवांचा आवाज ऐकून निर्माणरती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

निर्माणरती देवाचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिनिर्मितवशवर्ती देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

ब्रह्मपरिषद देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

ब्रह्मपुरोहित देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र भ्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

महाब्रह्मा देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिताभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अप्रमाणभ देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिसुत्ताभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिमुत्तभ देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अप्रमाणसुभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सुभकिण्हक देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवतीं देवांनी आवाज उठविला. "भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

वेहप्फल देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अविह देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अत्तण देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सदस्य देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सुदर्शी देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवानी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही. )

अशा प्रकारे त्याचवेळी आणि त्याच क्षणी हा आवाज ब्रह्म लोकांपर्यंत पोहोचला आणि दहा हजार ब्रह्मांडे डगमगली, कंप पावली, डळमळू लागली, देवतांच्या तेजापेक्षा महान तेजायमान असा विशाल प्रकाश जगात निर्माण झाला.

- त्यावेळी भगवंताने उद्गार काढले 'अहा ! कौण्डण्याने जाणले. खरोखर ! कौण्डन्याने जाणले !' या कारणामुळेच आयुष्यमान कोण्डन्याचे नाव 'अज्ञानकोण्डन्य' असे पडले. 

या सत्यवचनामुळे सर्वत्र नेहमी कल्याण होवो !

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २४/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - संयुत्तनिकाय - महावग्गपाळी_*  

              *_१२ सच्चसंयुत्त - २ धम्मचक्कप्पवत्तनसुत्तं _*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_29.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

धम्मचक्कप्पवत्तन पाली

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼 

*_धम्मचक्कप्पवत्तन सुत्तं_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_* 

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मसम्बुध्दस्स ।_* 

एवं मे सुत्तं, एकं समयं भगवा बाराणसियं विहरति इसिपतने मिगदाये । तत्र खो भगवा पंचवग्गिये भिक्खू आमन्तेसि । द्वे मे भिक्खवे अन्ता पब्बजितेन न सेवितब्बा, कतमे द्वे ? योचायं कामेसु कामसुखल्लिकानुयोगो हीनो गम्मो पोथुज्जनिको अनरियो अनत्थसंहितो, योचायं अत्तकिलमथानुयोगो दुक्खो अनरियो अनत्थसंहितो ।

एते ते भिक्खवे उभो अन्ते अनुपगम्म मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसंबुध्दा चक्खुकरणी आणकरणी उपसमाय अभिज्ञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ।”

कतमा च सा भिक्खवे मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसंबुध्दा-चक्खुकरणी ञाणकरणी उपसमाय अभिञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ?

अयमेव अरियो अट्ठङ्गिकोमग्गो, सेय्यथीदं, सम्मादिट्ठि सम्मावाचा सम्माकम्मन्तो सम्माआजीवो सम्मावायामो सम्मासति सम्मासमाधि । सम्मासङ्कप्पो

अयं खो सा भिक्खवे मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसम्बुध्दा चक्खुकरणी आणकरणी उपसमाय अभिज्ञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ।

इदं खो पन भिक्खवे, दुक्खं अरियसच्चं, जातिपि दुक्खा । जरापि दुक्खा व्याधिपि दुक्खा मरणम्पि दुक्खं अप्पियेहि सम्पयोगो दुक्खो पियेहि विप्पयोगो दुक्खो यम्पिच्छं न लभति तम्पि दुक्खं सङ्खित्तेन पच्चुपादनक्खन्धा दुक्खा ।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्खसमुदयं अरियसच्चं यायं तण्हा पोनोभाविका नन्दिरागसहगता तत्रतत्राभिनन्दिनी, सेय्यथीदं, कामतण्हा भवतण्हा विभवतण्हा ।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्खनिरोधं अरियसच्चं, यो तस्सायेव तण्हाय असेसविरागनिरोधो चागो पटिनिस्सग्गो मुत्ति अनालयो।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्ख निरोधगामिनिपटिपदा अरियसच्चं, अयमेव अरियो अट्ठङ्किकोमग्गो सेय्यथीदं, सम्मादिट्ठि, सम्मसङ्कप्पो, सम्मावाचा, सम्माकम्मन्तो, सम्माआजीवो, सम्मावायामो, सम्मासति, सम्मासमाधि ।

इदं दुक्खं अरियसच्चन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उपदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खं अरियसच्चं परिञ्ञेयन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खं अरियसच्चं परिञातन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादि ।

इदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादि । तं खो पनिदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चं पहातब्बन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि जाणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चं पहीनन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादी आणं उदपादी, पञा उदपादी, विज्जा उदपादी, आलोको उदपादी ।

इदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसचत्वनित मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावेतब्बन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावितन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी ।

इदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसचत्चन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसकच्चं भावेतब्बन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि आणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावितन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी ।

याव कीवञ्च मे भिक्खवे इमेसु चतुसु अरियसच्चेसु तिपरिवट्टं द्वादसाकारं यथाभूतं ञाणदस्सनं सुविसुध्दं अहोसि, नेव तावाहं भिक्खवे, सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेव मनुस्साय अनुत्तरं सम्मासम्बोधिं अभिसम्बुध्दो पच्चञ्ञासिं ।

यतो च खो मे भिक्खवे इमेसु चतुसु अरियसच्चेसु एवं तिपरिवट्टं द्वादसाकारं यथाभूतं ञाणदस्सनं सुविसुध्दं अहोसि । अथाहं भिक्खवे सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय अनुत्तरं सम्मासम्बोधिं अभिसम्बुध्दो पच्चञ्ञासिं । ञाणं च पन मे दस्सनं उदपादि, अकुप्पा मे चेत्तोविमुत्ति, अयमन्तिमा जाति नत्थिदानि पुनब्भवोति ।

इदमवोच भगवा । अत्तमना पंचवग्गिया भिक्खु भगवतो भासितं अभिनन्दुन्ति ।

इमिस्मं च पन वेय्याकरणस्मिं भञ्ञमाने आयस्मतो कोण्डञ्ञ विरजं वीतमलं धम्मचक्खुं उदपादि यं किञ्चि समुदयधम्मं सब्बं तं निरोधधम्मन्ति ।

पवत्तिते पन भगवता धम्मचक्के भुम्मा देवा सद्दमनस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

भुम्मानं देवानं सद्दं सुत्वा चातुम्महाराजिका देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणवासियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन देवेन वा मारेन या ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति । 

चातुम्महाराजिका देवानं सद्दं सुत्वा तावतिंसा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणवासियं इसिपतने मिगदाये, अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

तावतिंसानं देवानं सद्दं सुत्वा यामा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

यामानं देवानं सद्दं सुत्वा तुसिता देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

तुसितानं देवानं सद्दं सुत्वा निम्माणरती देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

निम्माणरतीनं देवानं सद्दं सुत्वा परनिम्मितवसवत्तिनो देवा सद्द सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति

परनिम्मितवसवत्तिनं देवानं सद्दं सुत्वा ब्रह्मपरिसज्जा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

ब्रह्मपरिसज्जानं देवानं सद्दं सुत्वा ब्रह्मपुरोहिता देवा सद्दं सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति

ब्रह्मपुरोहितानं देवानं सद्दं सुत्वा महाब्रह्मा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

महाब्रह्मानं देवानं सद्दं सुत्वा परित्ताभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

परित्ताभानं देवानं सद्दं सुत्वा अप्पमाणभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अप्पमाणभानं देवानं सद्दं सुत्वा आभस्सरा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

आभस्सरानं देवानं सद्दं सुत्वा परित्तसुभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

परित्तसुभानं देवानं सद्दं सुत्वा अप्पमाणसुभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति । वा

अप्पमाणसुभानं देवानं सद्दं सुत्वा सुभकिण्हकानं देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुभकिण्हकानं देवानं सद्दं सुत्वा वेहप्फला देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

वे हप्फलानं देवानं सद्दं सुत्वा अविहा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अविहानं देवानं सद्दं सुत्वा अतप्पा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अतप्पानं देवानं सद्दं सुत्वा सुदस्सा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुदस्सानं देवानं सद्दं सुत्वा सुदस्सी देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुदस्सीनं देवानं सद्दं सुत्वा अकणिट्टका देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

इतिह तेन खणेन तेन मुहुत्तेन याव ब्रह्मलोका सद्दो अब्भुग्गञ्छि। दससहस्सी लोकधातु सङ्कम्पि सम्पकम्पि, सम्पवेधि । अप्पमाणो च उळारो ओभासो लोके पातुरहोसि अतिक्कम्म देवानं देवानुभावन्ति ।

अथ खो भगवा उदानं उदानेसि, अञ्ञासि वत भो कोण्डञ्ञ अञ्ञासि वत भो कोण्डञ्ञति । इतिहिदं आयस्मतो कोण्डञ्ञस्स अञ्ञा कोण्डञ्ञ त्वेव नामं अहोसिति ।

एतेन सच्चवज्जेन सोत्थि ते होतु सब्बदा ।

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २४/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - संयुत्तनिकाय - महावग्गपाळी_*  

              *_१२ सच्चसंयुत्त - २ धम्मचक्कप्पवत्तनसुत्तं _*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_23.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

धम्मचक्कप्पवत्तनसुत्तं (पाली व मराठी)

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼 

*_धम्मचक्कप्पवत्तन सुत्तं_* 

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_* 

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मसम्बुध्दस्स ।_* 

एवं मे सुत्तं, एकं समयं भगवा बाराणसियं विहरति इसिपतने मिगदाये । तत्र खो भगवा पंचवग्गिये भिक्खू आमन्तेसि । द्वे मे भिक्खवे अन्ता पब्बजितेन न सेवितब्बा, कतमे द्वे ? योचायं कामेसु कामसुखल्लिकानुयोगो हीनो गम्मो पोथुज्जनिको अनरियो अनत्थसंहितो, योचायं अत्तकिलमथानुयोगो दुक्खो अनरियो अनत्थसंहितो ।

एते ते भिक्खवे उभो अन्ते अनुपगम्म मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसंबुध्दा चक्खुकरणी आणकरणी उपसमाय अभिज्ञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ।”

कतमा च सा भिक्खवे मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसंबुध्दा-चक्खुकरणी ञाणकरणी उपसमाय अभिञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ?

अयमेव अरियो अट्ठङ्गिकोमग्गो, सेय्यथीदं, सम्मादिट्ठि सम्मावाचा सम्माकम्मन्तो सम्माआजीवो सम्मावायामो सम्मासति सम्मासमाधि । सम्मासङ्कप्पो

अयं खो सा भिक्खवे मज्झिमा पटिपदा तथागतेन अभिसम्बुध्दा चक्खुकरणी आणकरणी उपसमाय अभिज्ञाय संबोधाय निब्बानाय संवत्तति ।

इदं खो पन भिक्खवे, दुक्खं अरियसच्चं, जातिपि दुक्खा । जरापि दुक्खा व्याधिपि दुक्खा मरणम्पि दुक्खं अप्पियेहि सम्पयोगो दुक्खो पियेहि विप्पयोगो दुक्खो यम्पिच्छं न लभति तम्पि दुक्खं सङ्खित्तेन पच्चुपादनक्खन्धा दुक्खा ।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्खसमुदयं अरियसच्चं यायं तण्हा पोनोभाविका नन्दिरागसहगता तत्रतत्राभिनन्दिनी, सेय्यथीदं, कामतण्हा भवतण्हा विभवतण्हा ।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्खनिरोधं अरियसच्चं, यो तस्सायेव तण्हाय असेसविरागनिरोधो चागो पटिनिस्सग्गो मुत्ति अनालयो।

इदं खो पन भिक्खवे दुक्ख निरोधगामिनिपटिपदा अरियसच्चं, अयमेव अरियो अट्ठङ्किकोमग्गो सेय्यथीदं, सम्मादिट्ठि, सम्मसङ्कप्पो, सम्मावाचा, सम्माकम्मन्तो, सम्माआजीवो, सम्मावायामो, सम्मासति, सम्मासमाधि ।

इदं दुक्खं अरियसच्चन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उपदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खं अरियसच्चं परिञ्ञेयन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खं अरियसच्चं परिञातन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादि ।

इदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादि विज्जा उदपादि आलोको उदपादि । तं खो पनिदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चं पहातब्बन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि जाणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खसमुदयं अरियसच्चं पहीनन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादी आणं उदपादी, पञा उदपादी, विज्जा उदपादी, आलोको उदपादी ।

इदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसचत्वनित मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावेतब्बन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावितन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी ।

इदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसचत्चन्ति मे भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसकच्चं भावेतब्बन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि आणं उदपादी पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी । तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनीपटिपदा अरियसच्चं भावितन्ति मे भिक्खवे पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि ञाणं उदपादि पञ्ञा उदपादी विज्जा उदपादी आलोको उदपादी ।

याव कीवञ्च मे भिक्खवे इमेसु चतुसु अरियसच्चेसु तिपरिवट्टं द्वादसाकारं यथाभूतं ञाणदस्सनं सुविसुध्दं अहोसि, नेव तावाहं भिक्खवे, सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेव मनुस्साय अनुत्तरं सम्मासम्बोधिं अभिसम्बुध्दो पच्चञ्ञासिं ।

यतो च खो मे भिक्खवे इमेसु चतुसु अरियसच्चेसु एवं तिपरिवट्टं द्वादसाकारं यथाभूतं ञाणदस्सनं सुविसुध्दं अहोसि । अथाहं भिक्खवे सदेवके लोके समारके सब्रह्मके सस्समणब्राह्मणिया पजाय सदेवमनुस्साय अनुत्तरं सम्मासम्बोधिं अभिसम्बुध्दो पच्चञ्ञासिं । ञाणं च पन मे दस्सनं उदपादि, अकुप्पा मे चेत्तोविमुत्ति, अयमन्तिमा जाति नत्थिदानि पुनब्भवोति ।

इदमवोच भगवा । अत्तमना पंचवग्गिया भिक्खु भगवतो भासितं अभिनन्दुन्ति ।

इमिस्मं च पन वेय्याकरणस्मिं भञ्ञमाने आयस्मतो कोण्डञ्ञ विरजं वीतमलं धम्मचक्खुं उदपादि यं किञ्चि समुदयधम्मं सब्बं तं निरोधधम्मन्ति ।

पवत्तिते पन भगवता धम्मचक्के भुम्मा देवा सद्दमनस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

भुम्मानं देवानं सद्दं सुत्वा चातुम्महाराजिका देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणवासियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन देवेन वा मारेन या ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति । 

चातुम्महाराजिका देवानं सद्दं सुत्वा तावतिंसा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणवासियं इसिपतने मिगदाये, अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

तावतिंसानं देवानं सद्दं सुत्वा यामा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

यामानं देवानं सद्दं सुत्वा तुसिता देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

तुसितानं देवानं सद्दं सुत्वा निम्माणरती देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता वाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

निम्माणरतीनं देवानं सद्दं सुत्वा परनिम्मितवसवत्तिनो देवा सद्द सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति

परनिम्मितवसवत्तिनं देवानं सद्दं सुत्वा ब्रह्मपरिसज्जा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

ब्रह्मपरिसज्जानं देवानं सद्दं सुत्वा ब्रह्मपुरोहिता देवा सद्दं सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति

ब्रह्मपुरोहितानं देवानं सद्दं सुत्वा महाब्रह्मा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

महाब्रह्मानं देवानं सद्दं सुत्वा परित्ताभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

परित्ताभानं देवानं सद्दं सुत्वा अप्पमाणभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अप्पमाणभानं देवानं सद्दं सुत्वा आभस्सरा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

आभस्सरानं देवानं सद्दं सुत्वा परित्तसुभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

परित्तसुभानं देवानं सद्दं सुत्वा अप्पमाणसुभा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति । वा

अप्पमाणसुभानं देवानं सद्दं सुत्वा सुभकिण्हकानं देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुभकिण्हकानं देवानं सद्दं सुत्वा वेहप्फला देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

वे हप्फलानं देवानं सद्दं सुत्वा अविहा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अविहानं देवानं सद्दं सुत्वा अतप्पा देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

अतप्पानं देवानं सद्दं सुत्वा सुदस्सा देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुदस्सानं देवानं सद्दं सुत्वा सुदस्सी देवा सद्दमनुस्सावेसुं, एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना वा केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

सुदस्सीनं देवानं सद्दं सुत्वा अकणिट्टका देवा सद्दमनुस्सावेसुं एतं भगवता बाराणसियं इसिपतने मिगदाये अनुत्तरं धम्मचक्कं पवत्तितं, अप्पतिवत्तियं समणेन वा ब्राह्मणेन वा देवेन वा मारेन वा ब्रह्मुना केनचि वा लोकस्मिन्ति ।

इतिह तेन खणेन तेन मुहुत्तेन याव ब्रह्मलोका सद्दो अब्भुग्गञ्छि। दससहस्सी लोकधातु सङ्कम्पि सम्पकम्पि, सम्पवेधि । अप्पमाणो च उळारो ओभासो लोके पातुरहोसि अतिक्कम्म देवानं देवानुभावन्ति ।

अथ खो भगवा उदानं उदानेसि, अञ्ञासि वत भो कोण्डञ्ञ अञ्ञासि वत भो कोण्डञ्ञति । इतिहिदं आयस्मतो कोण्डञ्ञस्स अञ्ञा कोण्डञ्ञ त्वेव नामं अहोसिति ।

एतेन सच्चवज्जेन सोत्थि ते होतु सब्बदा ।

त्या भगवंताला, अर्हताला, सम्यकसम्बुध्दाला नमस्कार असो ! 

मी असे ऐकले आहे की, एके समयी भगवान बध्द वाराणसी येथे ऋषिपतन नावाच्या मृगदाय उद्यानात राहात होते. तेथे एकदा भगवन्तानी पंचवर्गीय भिक्षूंना उद्देशून म्हटले :-

भिक्षुहो, प्रवजिताने हे दोन आत्यन्तिक मार्ग टाळावे. कोणते दोन मार्ग ? काममुखात लोळत राहणे हा हीन, ग्राम्य, सर्वसामान्य माणसांनी अवलंबिलेला अनार्य (असभ्य) व अनर्थकारक असा पहिला मार्ग (अन्त) आणि देहदण्ड करण्याचे व्रत ज्यात आहे असा दुःखदायक, अनार्य आणि अनर्थकारक असा दुसरा मार्ग. भिक्षुहो, हे दोन्ही अंतिम स्वरूपाचे आत्यंतिक मार्ग न अनुसरता (स्विकारता) उपशम, अभिज्ञा (उच्च ज्ञान व शक्ती) संबोधी आणि निर्वाणाकडे घेऊन जाणारा योग्य दृष्टी व ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग तथागत बुध्दाने शोधून काढला आहे.

जो सुयोग्य दृष्टी व ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग तथागत बुध्दाने शोधून काढला आहे. जो सुयोग्य दृष्टी व श्रेष्ठ ज्ञान प्रदान करून उपशम, अभिज्ञा, संबोधी व निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होतो.

हे भिक्षुहो, कोणता तो मध्यम मार्ग जो तथागताने शोधून काढलेला आहे. जो सुयोग्य दृष्टी व श्रेष्ठ ज्ञान प्रदान करून उपशम, अभिज्ञाला, संबोधीला आणि निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होणारा दृष्टीदायक मार्ग आहे.

हाच तो आर्य अष्टांगिक मार्ग उदाहरणार्थ: सम्यक् (योग्य) दृष्टी, सम्यक् संकल्प, सम्यक वाचा, सम्यक कर्म, सम्यक आजीव (आजीविकेचे साधन), सम्यक व्यायाम (प्रयत्न), सम्यक् स्मृती आणि सम्यक् समाधी.

भिक्षुहो, तथागत बुध्दाने हाच तो उपशम, अभिज्ञा, संबोधी आणि निर्वाण प्राप्त करून देण्यास कारणीभूत होणारा श्रेष्ठ दृष्टी आणि ज्ञान प्रदान करणारा मध्यम मार्ग शोधून काढला आहे.

भिक्षूंनो, दुःखाचे अस्तित्व हे एक आर्य (सनातन) सत्य आहे. जन्म दुःखदायक आहे. वृध्दत्व (जरा) दुःखदायक आहे. व्याधी दुःखदायक आहे. आणि मरण हे ही दुःखदायक आहे. अप्रिय व्यक्तींचा सहवास व प्रिय व्यक्तींची ताटातूट (वियोग) दुःखदायक आहे. इच्छित वस्तू प्राप्त होत नाही ते दुःखदायक असते. थोडक्यात, म्हणजे पाच उपादान स्कंध (रूप, वेदना, संज्ञा, संस्कार व विज्ञान) दुःखदायक आहेत.

भिक्षुहो, हे दुःखसमुदाय आर्यसत्य आहेत. ही जी तृष्णा पुन्हा पुन्हा उत्पन्न होणारी (जन्मप्राप्त करणारी) अनेक विषय भोगात रंगणारी जेथे तेथे सुख शोधणारी लोभयुक्त तृष्णा, उदाहरणार्थ कामतृष्णा, भवतृष्णा आणि विभवतृष्णा (विनाशतृष्णा)

भिक्षुहो, दुःखाचा निरोध हे सुध्दा एक आर्यसत्य आहे. तो निरोध म्हणजे (वर वर्णन केलेल्या) तृष्णेचा संपुर्ण विरागाने (वैराग्याने अनासक्तीने) निरोध, त्याग, प्रतिनिसर्ग (अस्विकार), मुक्ती आणि अनासक्ती तेच हे (दुःखनिरोधाचे) आर्यसत्य.

भिक्षुहो, दुःखनिरोधगामी मार्ग (अस्तित्वात असणे) हे पण एक आर्यसत्य आहे, तो म्हणजे आर्य अष्टांगिक मार्ग होय. तो आर्य अष्टांगिक मार्ग कोणता ? सम्यक् दृष्टी, सम्यक् संकल्प, सम्यक् वाचा, सम्यक् कर्म, सम्यक आजीव (आजीविका), सम्यक् व्यायाम (प्रयत्न), सम्यक् स्मृती व सम्यक् समाधी.

भिक्षुहो, हे दुःख एक आर्य सत्य आहे. असे जाणवल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली. विद्या लाभली व (डोक्यात) प्रकाश पडला. हे दुःख आर्यसत्य जाणण्यास योग्य आहे. (असे समजल्यावर) मला पूर्वी ऐकण्यास न मिळालेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. हे दुःख आर्यसत्य जाणण्यास योग्य आहे, (असे समजल्यावर) मला पुर्वी ऐकण्यास न मिळालेल्या धर्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, दुःखाच्या उत्पत्तिस्थानाचे (समुदयाचे) अस्तित्व असते (आहे). हे आर्य सत्य समजल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे दर्शन (धर्माची दृष्टी) मिळाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या हाती आली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. दुःखाच्या उत्पत्तीचे कारण हे जे आर्यसत्य आहे. त्याच्या त्याग केला पाहिजे. (असे समजल्यावर) पूर्वी कधीही न ऐकलेल्या धर्माचे मला दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. या दुःखाच्या उत्पत्तीच्या कारणासंबंधी आर्यसत्याचा मी त्याग केला आहे. (असे समजल्यावर) पुर्वी न ऐकलेल्या धर्माचे मला दर्शन झाले. ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, या दुःखाचा निरोध (नाश) होऊ शकतो. हे आर्य सत्य समजल्यावर मला पुर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या हाती आली आणि माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा प्रकाश पडला. या दुःखनिरोधाचे आर्य सत्य प्राप्त करून घेण्यास साध्य करण्यास योग्य आहे. असे समजल्यावर मला पूर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान मिळाले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि माझ्या (डोक्यात) ज्ञानाचा प्रकाश पडला. त्या दुःखनिरोध आर्यसत्याची मला सिध्दी प्राप्त झाली आहे, (असे समजल्यावर) मला पूर्वी न एकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, या दुःखाचा निरोध (नाश) करण्याचा मार्ग अस्तित्वात आहे. हे आर्य सत्य (मला समजल्यावर) मला पुर्वी न ऐकलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान लाभले, प्रज्ञा प्राप्त झाली, विद्या लाभली आणि (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. या दुःखनिरोधगामी मार्गाचे आर्यसत्याची मी अपेक्षा केली पहिजे (अंगिकारले पाहिजे- आत्मसात केले पाहिजे) (असे मला समजल्यावर) मला पुर्वी कधीही श्रवण न केलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान प्राप्त झाले, प्रज्ञा मिळाली, विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला. त्या दुःखानिरोधी मार्गाच्या आर्यसत्याची मी अपेक्षा केली आहे. (त्याला मी अंगिकारले आहे - आत्मसात केले आहे) (असे मला समजल्यावर) मला पुर्वी कधीही श्रवण न केलेल्या धम्माचे दर्शन झाले, ज्ञान प्राप्त झाले, प्रज्ञा मिळाली (लाभली), विद्या लाभली व (माझ्या डोक्यात ज्ञानाचा) प्रकाश पडला.

भिक्षुहो, जोपर्यंत मला या चार आर्यसत्यांविषयी प्रत्येकी तीन तन्हेची व एकंदर बारा प्रकारचे यथातथ्य (सुविशुध्द) ज्ञानदर्शन झाले नहीं तो पर्यंत देव, मनुष्य, मार, ब्रह्मदेव आणि श्रमण ब्राह्मण यांच्या जगात व देव आणि माणसांच्या समुदायात अनुत्तर (श्रेष्ठ) अशा सम्यक् संबोधीचा मला लाभ झाला, असे मला मनोमन वाटले नाही.

भिक्षुहो, पण जेव्हा मला या चार आर्यसत्याविषयीच प्रत्येकी तीन तऱ्हेची व एकंदर बारा प्रकारची सुविशुध्द व यथातथ्य ज्ञानदृष्टी प्राप्त झाली. तेव्हाच देव, मनुष्य, मार, ब्रह्मदेव, श्रमणब्राह्मणांच्या जगात व देव माणसांच्या समुदायात अनुत्तर (श्रेष्ठ) अशा सम्यक सम्बोधीचा मला लाभ झाला. असे मला मनोमन वाटले (अशी मला खात्री झाली.) तशी दिव्य ज्ञानदृष्टी पण मला प्राप्त झाली. मला प्राप्त झालेली चित्ताची विमुक्ती अक्षोभ्य (अविकंप) आहे, हा माझा शेवटचा जन्म आहे आणि आता यानंतर मला पुनर्जन्म प्राप्त होणार नाही (असे मी जाणले आहे)

भगवान असे म्हणले, पंचवर्गीय भिक्षूंनी सन्तुष्ट मनाने (मुदित चित्ताने) भगवन्तांच्या भाषणाचे अनुमोदन केले.

हे भाषण ऐकल्यावर आयुष्यमान कौंडण्याला जे काही उत्पन्न होणारे आहे. वे सर्व नाशवान आहे, अशी निर्मळ परिशुध्द धम्म दृष्टी उत्पन्न झाली.

(याप्रमाणे) भगवान बुध्दाने धर्मचक्र प्रवर्तत केल्यावर भूमीवर राहणान्या सद्गुरूषांनी असा आवाज उठविता "भगवान बुध्दाने वाराणसी जवळील ऋषीपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले की जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण देवता, मार किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरवले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापुर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून जा यगामध्ये आजपर्यंत प्रवर्तित होऊ शकले नाही).'

भूमिवर राहणाऱ्या देवाचा (सद्पुरूषाचा) आवाज ऐकून चातुर्महाराजिक देवांनी (सद्पुरूषांनी) आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

चातुर्महाराजिक देवाचा (सदपुरूषांचा) आवाज ऐकून त्रायंत्रिश देवांनी (सद्पुरूषांनी) आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

तावतिसानं देवाचा आवाज ऐकून याम देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही. 

याम देवांचा आवाज ऐकून तुषित देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

तुषित देवांचा आवाज ऐकून निर्माणरती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.

निर्माणरती देवाचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिनिर्मितवशवर्ती देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

ब्रह्मपरिषद देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

ब्रह्मपुरोहित देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र भ्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

महाब्रह्मा देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिताभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला (घोषणा केली). भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अप्रमाणभ देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिसुत्ताभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

परिमुत्तभ देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अप्रमाणसुभ देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सुभकिण्हक देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवतीं देवांनी आवाज उठविला. "भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

वेहप्फल देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अविह देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

अत्तण देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवांनी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सदस्य देवांचा आवाज ऐकून परिनिर्मितवशवर्ती देवांनी आवाज उठविला. 'भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही.)

सुदर्शी देवांचा आवाज ऐकून ब्रह्मपरिषद देवानी आवाज उठविला. भगवान बुध्दाने वाराणशी जवळील ऋषिपतनात हरिणांच्या बागेमध्ये असे अनुपम धम्मचक्र प्रवर्तित केले आहे की, जे धम्मचक्र श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगामध्ये उलट फिरविले जाऊ शकत नाही. (किंवा जे धम्मचक्र यापूर्वी श्रमण, ब्राह्मण, देवता, मार, ब्रह्मा किंवा दुसऱ्या कोणत्याही व्यक्तीकडून या जगात प्रवर्तित होऊ शकले नाही. )

अशा प्रकारे त्याचवेळी आणि त्याच क्षणी हा आवाज ब्रह्म लोकांपर्यंत पोहोचला आणि दहा हजार ब्रह्मांडे डगमगली, कंप पावली, डळमळू लागली, देवतांच्या तेजापेक्षा महान तेजायमान असा विशाल प्रकाश जगात निर्माण झाला.

- त्यावेळी भगवंताने उद्गार काढले 'अहा ! कौण्डण्याने जाणले. खरोखर ! कौण्डन्याने जाणले !' या कारणामुळेच आयुष्यमान कोण्डन्याचे नाव 'अज्ञानकोण्डन्य' असे पडले. 

या सत्यवचनामुळे सर्वत्र नेहमी कल्याण होवो !

*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*

*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

*_महेश कांबळे_*

*_दिनांक :- २४/०९/२०२३_*

*_संदर्भ :- सुत्तपिटक - संयुत्तनिकाय - महावग्गपाळी_*  

              *_१२ सच्चसंयुत्त - २ धम्मचक्कप्पवत्तनसुत्तं _*

https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/09/blog-post_22.html

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼