आर्यसत्य सत्य आहे

 *_आर्यसत्य सत्य आहे._*

इमानि खो, भिक्खवे, चत्तारि अरियसच्चानि, तथानि, अवितथानि, अनञ्ञथानि, तस्मा 'अरियसच्चानी'ति वुच्चन्ति ।

( संयुक्त निकाय ३.५.१०९७ तथसुत्त ) 

*_अर्थ :- भिक्खुंनो, ही चार आर्यसत्य तथ्य आहेत. असत्य नाहीत, किंवा अन्य काही नाहीत, म्हणूनच त्यांना आर्यसत्य म्हटले जाते._* 

ही सत्यापासून वेगळी नाहीत. कोऱ्या कल्पना नाहीत. कोणा संप्रदायाची अंधविश्वासाने बरबटलेली मान्यता नाही. हे जीवनातील असे सत्य आहे ज्याचा साक्षात्कार कोणत्याही संप्रदायातील कोणताही व्यक्ती करू शकतो व परिणामी तो भवमुक्त होऊ शकतो. या चार आर्यसत्यांचा अंतिम लाभ म्हणजे दुःखनिरोध आर्यसत्य आहे. हेच इंद्रियातीत निर्वाण आहे ज्याचा प्रथम साक्षात्कार होताच सोतापन्न अवस्था प्राप्त होते व साधक अनार्यातून आर्यपद प्राप्त करतो, मग तो कोणत्याही जाती, वर्ण, गोत्र व संप्रदायाचा असला तरीही.  ज्या सत्याच्या साक्षात्काराने कोणताही व्यक्ती आर्य बनू शकतो, त्याला आर्यसत्य म्हणणे उचित आहे. 

लोके.... तथागतो अरियो, तस्मा 'अरियसच्चानी'ति वुच्चन्ति ।

( संयुक्त निकाय ३.५.१०९८, लोकसुत्त ) 

*_अर्थ :- लोकांत तथागत आर्य आहेत. त्यामुळेच त्यांनाही आर्यसत्य म्हटले जाते._* 

जे स्वतः आर्य असतील व ज्या अनुभूतीजन्य सत्यांना प्रकाशमान करेल / प्रचार करेल ते ही आर्यसत्यच म्हणवले जातील. 

या युगात, मिथ्या कल्पनांना सोडून सत्याच्या मार्गावर चालून तथागतच पहिले व्यक्ती जे आर्य बनले. इतरांनी याच सत्याचे दर्शन करून त्याचे अनुसरण केले व ते ही आर्य बनले. 

इमेसं खो, भिक्खवे, चतुन्नं अरियसच्चानं यथाभूतं अभिसम्बुद्धत्ता तथागतो 'अरहं सम्मासम्बुद्धो'ति वुच्चति ।

( संयुक्त निकाय ३.५.१०९३ सम्मासम्बुद्धसुत्त)

*_अर्थ :- या चार आर्यसत्यांचे यथाभूत दर्शन करूनच तथागत सम्यक सम्बुद्ध म्हणविले जातात._*

#संदर्भ :- तिपिटक में सम्यक संबुद्ध

हिंदी - मराठी अनुवाद - अरविंद भंडारे 

26/07/2020