➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
*_काडीचा प्रामाणिकपणा_*
*_(कुहक जातककथा)_*
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
_खूप वर्षांपूर्वी एका गावी एक जटिल तापस राहत असे. त्याच्या एका गृहस्थ शिष्याच्या घरी तो वारंवार भिक्षेसाठी येत असे. त्या गृहस्थाने त्याला जवळच्या जंगलात एक प्रशस्थ पर्णकुटी बांधून दिली होती. त्या गृहस्थाचा त्या तापसावर खूपच विश्वास होता. त्या गावाच्या आजूबाजूला खूप चोऱ्या होऊ लागल्या; तेव्हा त्या गृहस्थाने स्वतः जवळच्या शंभर मोहरा त्या जटिलाच्या पर्णशाळेत जाऊन कोणालाही कळू न देता जमिनीत गाडून टाकल्या; व तो जटिलाला म्हणाला, "भदंत, माझ्याजवळ असलेले सर्व धन या येथे मी पुरले आहे. त्याचा सांभाळ करा."_
_जटिल म्हणाला, "हे तुझे बोलणे योग्य नाही. कारण मला दुसऱ्याच्या धनाचा लोभ नाही व तुझी माझी मैत्री असल्यामुळे ही गोष्ट दुसऱ्याला कळविणे उचित होणार नाही."_
_जटिलाला नमस्कार करून तो गृहस्थ आपल्या घरी गेला. काही दिवस गेल्यावर जटिलाने विचार केला की, "मी या शंभर मोहरा घेऊन दुसऱ्या गावी गेलो तर मला सुखाने उपजीविका करता येईल." त्याने ते द्रव्य दुसऱ्या एका ठिकाणी गाडून ठेवले व भिक्षेसाठी तो त्या गृहस्थाच्या घरी गेला. तेथे गृहस्थाने त्याचे आदरातिथ्य करून जेवावयास दिले. भोजनानंतर जटिल म्हणाला, "मी काही दिवसांसाठी दुसऱ्या एका गावी जाणार आहे. खूप दिवस एका ठिकाणी राहिल्याने तपस्व्याला त्या ठिकाणाचा लोभ जडतो. पण अशा लोभात गुरफटून जाणे आम्हा लोकांना योग्य नाही. म्हणून काही दिवस स्थानांतर करून मी परत येईल. तोपर्यंत तुम्ही आपली पर्णशाळा संभाळा."_
_बिचाऱ्या गृहस्थाला आपला गुरू जातो म्हणून फार वाईट वाटले. तो त्या जटिलाला काही अंतरावर पोहचवून परत घरी आला._
_त्या दिवशी बोधिसत्त्व व्यापारासाठी गावोगावी हिंडत असता त्या गृहस्थाकडे पाहुणा म्हणून उतरला होता. त्या गृहस्थाने परत येऊन बोधिसत्त्वापाशी आपल्या गुरुची फार वाखाणणी केली. जटिलही फार धूर्त होता. आपल्या मागोमाग जाऊन गृहस्थ आपले द्रव्य उकरून पाहीन आणि ते न दिसल्यामुळे आपणाला वाटेत पकडील असा त्याला संशय आला. आपल्यावरची त्या गृहस्थाच्या श्रद्धा वाढावी आणि दोन तीन दिवस तरी त्याने आपल्या द्रव्याच्या वाटेला जाऊ नये अशा उद्देशाने तो पुनः त्या गृहस्थाच्या घरी गेला. त्याला पाहून गृहस्थ म्हणाला, "भदंत, आपण इतक्या दुरून परत आलात हे काय"?_
_जटिल म्हणाला, "तुमच्या घरची गवताची काडी माझ्या जटेत अडकून राहिली ती परत करण्यासाठी मी येथे आलो आहे."_
_या य:कश्चित कामासाठी आपण एवढी तसदी व्यर्थ घेतली. एका गवताच्या काडीने आमचे काय होणार आहे? बरे जर आपल्या शिलाचा भंग होईल असे आपणांस वाटत असेल तर ती येथेच फेकून द्या म्हणजे झाले." जटिलाने गवताची काडी फेकून दिली, व तो चालता झाला._
_बोधिसत्त्व त्यांचे बोलणे ऐकत होता व तापसाने काडी फेकून दिली हा प्रकारही त्याने पाहिला. तो म्हणाला, "हा तपस्वी मोठा लबाड दिसतो. मला अशी शंका येते की तुम्ही काही तरी द्रव्य त्याच्या स्वाधीन केले असावे व तो ते उपटण्याचा प्रयत्न करीत असावा."_
_गृहस्थ म्हणाला, "मी शंभर मोहरा यांच्या पर्णकुटीत गाडून ठेविल्या आहेत, एवढेच काय ते. याशिवाय याला मी दुसरे काही दिले नाही."_
_बोधिसत्त्व म्हणाला, "तर मग तुम्ही आताच्या आता आपल्या मोहरांचा शोध करा आणि जर त्या तेथे सापडल्या नाहीत तर या लुच्चा तपसव्याने त्या लांबवल्या असल्या पाहिजेत असे खास समजा."_
_त्या गृहस्थाने पर्णकुटीकेत धाव घेतली, व तो पाहतो त्या मोहरा पुरलेल्या ठिकाणातून नाहीशा झाल्या आहेत. तेव्हा त्याने त्या जटिलाला दुसऱ्या गावी जात असता वाटेत अडवून पकडून आणले. तेव्हा बोधिसत्त्वासमोर जटिलाने आपला गुन्हा कबूल केला; व दुसऱ्या ठिकाणी गाडून ठेविलेल्या मोहरा त्या गृहस्थाच्या स्वाधीन केल्या._
_तेव्हा बोधिसत्त्व म्हणाला, *"गवताच्या काडीचा प्रामाणिकपणा दाखवीत असता तू गोड बोलून त्या गृहस्थाला ठकविलेस.* परंतु शंभर मोहरा चोरण्याचा तुला मुळीच लाज वाटली नाही! पुनः अशा तऱ्हेचे पापकृत्य करून व वरून दांभिकपणा दाखवून लोकांना फसवू नकोस."_
_*गवताच्या काडीबद्दल जे प्रामाणिकपणा दाखवितात त्यांना मोठी चोरी करण्यास लाज वाटणार नाहीं असे खास समजावे.*_
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
*संदर्भ : - जातक कथा संग्रह*
*संकलन :- महेश कांबळे*
*१९/११/२०२०*
https://mikamblemahesh.blogspot.com/?m=1
No comments:
Post a Comment