🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼
*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*
🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼
*_बुद्धं - धम्मं - संघं सरणं गच्छामी_*
_मानवी जीवन सुखी व समृद्ध होण्यासाठी बोधिसत्व डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांनी धम्माची आवश्यकता प्रतिपादित केलेली आहे. म्हणूनच त्यांनी बौद्ध धम्माची दिक्षा दिल्यानंतर बौद्ध जीवन जगणाऱ्या उपासक उपासिकांसाठी धम्मविधिनुसार आचरण करता यावे यासाठी बौद्ध पूजा पाठ हे पुस्तक संकलित केले होते. *प्रत्येक बौद्ध व्यक्तींनी आपल्या दिनचर्येमध्ये रोज आपल्या वेळेनुसार दिवसातून एकदा बुद्ध- धम्म- संघ यांची नित्यवंदना त्यांच्या पाली भाषेतील अर्थासहित सर्व कुटूंबियांच्या अथवा समाजाच्या समूहात घरात, बुद्ध विहारात अथवा एखाद्या सामुदायिक ठिकाणी नित्यनेमाने केली पाहिजे. कारण त्यामुळे आपल्यात, कुटुंबात व समाजात सुसंस्कार निर्माण होते, शांती प्रस्थापित होते.*_
_*पण आज सर्व सामान्य उपासक उपासिका ह्या गाथांचा पाली भाषेतील अर्थ नीट समाजावून न घेताच त्या गाथा पाठ करताना बोलताना दिसतात. उदाहरण म्हणून आपण जर त्यांना विचारले की बुद्धं - धम्मं - संघं सरणं गच्छामी म्हणजे काय ?*_
या पाली भाषेतील शब्दांचा अर्थ न समजता ते पटकन सांगताना दिसतात की.....
*_" मी बुद्धाला शरण जातोय "_*
_*" मी धम्माला शरण जातोय "*_
*_" मी संघाला शरण जातोय "_*
_असा अर्थ सांगणारे शहरात गावात अनेक आहेत. पण हा अर्थ संदर्भहीन आहे. पाली भाषेत या गाथांचा अर्थ वेगळा आहे. तो पुढीलप्रमाणे ..._
*_।। बुद्धं सरणं गच्छामी ।।_*
_बुद्धांचे बुद्ध वंदनेत पुढील गुण दर्शविले आहेत_
_इति पि सो भगवा अरहं, स्म्मासम्बुद्धो, विज्जाचरणसम्पन्नो, सुगतो, लोकविदु, अनुत्तरो, पुरिसधम्मसारथि, सत्था देव अनुस्सानं, बुद्धो भगवाति ।।_
*_१) अर्हत :-* जीवनमुक्त_
*_२) सम्मासंबुध्दो :-* स्वप्रयत्नाने सम्यक ज्ञान प्राप्त करणारा ज्ञानी_
*_३) विज्जाचरण संपन्नो :-* विद्या आणि शील यांचे ज्ञान मिळवून आचरण करणारा_
*_४) सुगतो :-* सर्वांसाठी जे सत्य असेल जे हितकारक तेच बोलण्यामुळे उत्तम गतीस प्राप्त झालेला._
*_५) लोकविदू :-* लोक-लोकांतराचे रहस्य जाणणारे_
*_६) अनुत्तरोपुरिसधम्मसारथी :-* दमनशील पुरुषांचे सर्वश्रेष्ठ सारथी_
*_७) सत्तादेवमनुस्सानं बुद्धो भगवाति :-* मानवाला सुमार्गावर नेणारे अनुशासक असे जे ते भगवान बुद्ध होत_
*_।। धम्मं सरणं गच्छामी ।।_*
_धम्माचे धम्म वंदनेत पुढील गुण दर्शविले आहेत_
*_२) संदिट्ठिको :-* तो साक्षात प्रचिती देणारा आहे_
*_३) अकालिको :-* तो काळरहित आहे_
*_४) एहिपस्सिको :-* तो प्रत्यक्ष जाणता येतो_
*_५) ओपनेय्यिको :-* तो प्रगतीपथावर नेणारा आहे_
*_६) पच्चतं वेदितब्बो विञ्ञुही’ति :-* तो सुज्ञ माणसाने प्रत्यक्ष अजमावून पाहण्यासारखा आहे_
*_।। संघंसरणं गच्छामी ।।_*
_संघाचे संघ वंदनेत पुढील गुण दर्शविले आहेत_
*_२) उजुपटिपन्नो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ सरळमार्गी आहे_
*_३) ञायपटिपन्नो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ ज्ञानमार्गी आहे_
*_४)सामिचिपटिपन्नो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ सुयोग्य जीवन जगणारा आहे_
*_५) अट्ठपुरिसपुग्गला:-* भगवंतांचा श्रावक (आठ अवस्थाची प्राप्ती केलेल्या) अष्टविध पुरुषाचे चार युग्म असलेला हा संघ आहे_
*_६)आहुणेय्यो:-* भगवंतांचा श्रावक संघ स्वागत करण्यास_
*_७) पाहुणेय्यो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ पाहुणचारास,_
*_८) दक्खिणेय्यो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ दान देण्यास,_
*_९) अंजलिकरणीयो :-* भगवंतांचा श्रावक संघ हात जोडून वंदन करण्यास पात्र असा हा संघ आहे_
*_१०) अनुत्तरं पुञ्ञक्खेतं लोकस्सा’ति :-* लोकांच्या दृष्टीने पुण्याचे पीक देणाऱ्या अलौकिक शेताप्रमाणे हा संघ आहे._!
_*बुद्धं - धम्मं - संघ सरण गच्छामि म्हणजे बुद्धाच्या, धम्माच्या आणि संघाच्या पायावर डोके ठेवतो त्यांना शरण जातो हा आज अज्ञानापोटी सांगण्यात येत असलेला अर्थ पालीमध्ये नाही. तर बुद्ध धम्म संघ यांच्या गुणांना मी स्विकारतो, आचरणात आणतो, अंगिकारतो, अनुसरतो असा तो अर्थ होतो.*_
*_चैत्यभूमी व इतर ठिकाणी ही बौद्ध पूजा पाठाची पुस्तके पाली भाषेतील मराठी व इतर भाषेंत अर्थांसहित आपल्याला मिळतात. ह्या गाथांचे पठण करतांना त्यांचा योग्य अर्थ समाजावून घेऊन आपल्या पत्नी, मुलांसह, कुटुंबासह, आपल्या ज्ञात मंडळींबरोबर घरात विहारात ह्या गाथांचे व्यवस्थित पठण होणे गरजेचे आहे. नाहीतर आपल्यात व इतरांच्यामध्ये काय फरक असणार._*
*_मंगल होवो! कल्याण होवो! भले होवो!_*
*_!! ओम मणी पद्मे हूँ !!_*
🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼
*_महेश कांबळे_*
*_दिनांक :- २७/०२/२०२३_*
*_संदर्भ :- बौद्ध पूजा पाठ_*
https://mikamblemahesh.blogspot.com/2023/02/blog-post_27.html
🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼
No comments:
Post a Comment