७ अरहन्तवग्गो

 

 

 

 *_धम्मपद_*  

*_७ अरहन्तवग्गो_*

 

 

*_गतद्धिनो विसोकस्स विप्पमुत्तस्स सब्बधि ।_*

*_सब्बगन्थप्पहीणस्स परिलाहो न विज्जति ।।१।।_*

*_मार्ग समाप्त केलेला / अंताला पोचलेला, शोक-रहित, सर्वथा मुक्त,_*

*_सर्व-बंधन-क्षीण मानवास परिताप होत नाही. (१)_*

 

*_उय्युञ्जान्ति सतीमन्तो न निकेते रमन्ति ते ।_*

*_हंसा'व पल्ललं हित्वा ओकमोकं जहन्ति ते ।।२।।_*

*_विचारवंत उद्योग करतात, घरात /सामान्य गोष्टीत रमत नाहीत,_*

*_जसा हंस लहान तलाव सोडून जातो, तसेच घरातले 'घर' सोडून जातात. (२)_*

 

*_येसं सन्निचयो नत्थि ये परियातभोजना ।_*

*_सुञ्ञतो अनिमित्तो च विमोक्खो यस्स गोचरो ।_*

*_आकासे'व सकुन्तानं गति तेसं दुरन्नया ।।३।।_*

*_जे संचय करीत नाहीत, जे भोजनाची योग्य मात्रा जाणतात,_*

*_शून्य-स्वरूप, निमित्त-रहित विमुक्ती ज्याच्या दृष्टीपथात आहे,_*

*_त्यांची गती, आकाशात पक्षांची असते तशी, अज्ञेय असते. (३)_*

 

*_यस्सा'सवा परिक्खीणा आहारे च अनिस्सितो ।_*

*_सुञ्ञतो अनिमित्तो च विमोक्खो यस्स गोचरो ।_*

*_आकासे'व सकुन्तानं पदं तस्स दुरन्नयं ।।४।।_*

*_ज्यांचे आश्रव / विकार क्षीण आहेत, आहाराविषयी जो आसक्त नाही,_*

*_शून्य - अनिमित्त असा मोक्ष ज्याच्या दृष्टिपथात आहे,_*

*_त्यांचा मार्ग आकाशातील पक्षाच्या मार्गाप्रमाणे शोधणे कठीण आहे. (४)_*

 

*_यस्सिन्र्दियानि समथं गतानि अस्सा यथा सारथिना सुदन्ता ।_*

*_पहीनमानस्स अनासवस्स देवापि तस्स पिहयन्ति तादिनो ।।५।।_*

*_सारथ्याने उत्तम रीतीने तयार करून ताब्यात ठवलेल्या घोड्यांप्रमाणे ज्याची इंद्रिये शम पावली आहेत, ज्याने अभिमान सोडला आहे व ज्याचे आश्रव म्हणजे विकार नाहीसे झाले आहेत, अशा पुरुषाचा देव देखील हेवा करतात. (५)_*

 

*_पठवीसमो नो विरुज्झति इन्दखीलूपमो तादि सुब्बतो ।_*

*_रहदो व अपेतकद्दमो संसारा न भवन्ति तादिनो ।।६।।_*

*_जो पृथ्वीप्रमाणे कोणाचा प्रतिकार करीत नाही, जो नगरद्वारासमोरच्या स्तंभाप्रमाणे स्थिर असा सुव्रत,_*

*_जो चिखल नाहीसा झालेल्या डोहाप्रमाणे / निर्मल त्याच्या सारख्याल संसार नाही. (६)_*

 

*_सन्तं तस्स मनं होति सन्ता वाचा च कम्म च ।_*

*_सम्मदञ्ञा विमुतस्स उपसन्तस्स तादिनो ।।७।।_*

*_शिणलेले मन, वाचा, कृती शांत होतात...._*

*_सुजाणतेमुळे विमुक्त होऊन, तसे चित्तं शांत होते. (७)_*

 

*_अस्सद्धो अकतञ्ञू च सन्धिच्छेदो च यो नरो ।_*

*_हतावकासो वन्तासो स वे उत्तमपोरिसा ।।८।।_*

*_अश्रद्धा, अकृतज्ञता यांच्याशी संबंध छेदनारा मानव,_*

*_शुभ-अशुभाच्या मर्यादा त्यागलेला, तो उत्तम मानव. (८)_*

 

*_गामे वा यदि वा रञ्ञे निन्ने वा यदि थले ।_*

*_यत्थारहन्तो विहरन्ति तं भूमिं रमणेय्यकं ।।९।।_*

*_गाव किंवा जंगल, खोल जमीन किंवा पठार,_*

*_जेथे अर्हत राहतात ती भूमी रमणीय / आनंददायी. (९)_*

 

*_रमणीयानि अरञ्ञानि यत्थ न रमते जनो ।_*

*_वितरागा रमिस्सन्ति न ते कामगवेसिनो ।।१०।।_*

*_जेथे सामान्य लोक रममाण होत नाहीत, तेथे अरण्यात सुजन रमतात,_*

*_तेथे वैरागी रमतात, कारण ते भोगाचा शोध घेत नाहीत. (१०)_*

 

 

­­­­­­­­­­­­

*प्रतिज्ञा आपण करूया*

*१) जीवसृष्टी आहे असीम; ती भवसागरपार नेण्याची*

*२) आपणांत दोष असंख्य; ते नष्ट करण्याची*

*३) आहेत सत्य अनंत, पूर्ण आकलण्याची*

*४) भगवान बुद्धांचा अतुल्य मार्ग, तो संपूर्ण साध्य करण्याची*

 

*डॉ बाबासाहेब आंबेडकर*

*बुद्ध आणि त्याचा धम्म*

 

 

*_सर्व प्राणी सुखी होवोत, सर्वांचे कल्याण होवो, सर्वांना हिताचा मार्ग सापडो, कोणालाही दुःख न होवो, सर्वांचे मङ्गल हो!!_*

*_साधु साधु साधु_*

*महेश कांबळे*