🌹 *बुद्ध धम्मातील विशिष्ट भिक्खु-भिक्षुनी-उपासक-उपासिका* 🌹

                     *कोसलनरेश प्रसेनजित*
 
        राजा प्रसेनजिताला भगवंतांविषयी नितांत आदर होता. श्रावस्ती ह्या नगरास भगवंतांनी पंच्याहत्तर वेळा भेटी दिल्या. त्यांनी राजाला वेळोवेळी उपदेश केला.
           *"आपली बरीवाईट कृत्ये नेहमी आपला पाठपुरावा करतात, सर्वांत अधिक गरज कशाची असेल तर ती करुणामय हृदयाची,        राजेशाही बडेजावास अवास्तव महत्व देऊ नये, तोंडपूजा करणाऱ्यांच्या गोडगोड स्तुतिस भाळून जाऊ नये,  तपश्चर्येने स्वतःला क्लेश करून घेण्यात काहीही लाभ नसतो म्हणून धम्माचे चिंतन करून सदाचरणाचे महत्व ओळखावे. सर्वात अधिक आवश्यकता प्रेमळ अंतःकरणाची आहे. ज्याप्रमाणे लोक आपल्या एकुलत्या एक पुत्रास जपतात, त्याप्रमाणे आपण प्रजेला जपावे, दुःखाचे व अनिष्ट गोष्टींचे पर्वत आपल्याभोवती  सर्वत्र उभे आहेत आणि खऱ्या धम्माचा विचार केल्यानेच त्यातून आपली सुटका होऊ शकेल, सर्व शहाणे लोक शारीरिक सुखोपभोगांची उपेक्षा करतात ते काम वासनांचा तिरस्कार करतात आणि पवित्र जीवनाचा अवलंब करतात, झाडाला आग लागली तर त्याच्यावर पक्षीं कसे राहू शकतील? जिथे वासना असते तिथे सत्य राहू शकत नाही. हे ज्ञान ज्याला नाही तो विद्वान मनुष्य जरी ऋषी म्हणून त्याची स्तुती होत असली तरी तो अज्ञच समजला पाहिजे, ज्याला हे ज्ञान झाले आहे त्यालावंग प्रज्ञा प्राप्त होते. ही प्रज्ञा प्राप्त करून घेणे हा जीवनाचा एकमेव उद्देश आहे तिच्याकडे दुर्लक्ष करणें म्हणजे जीवनाचे अपयशच होय, सर्व ग्रंथांची शिकवण याच्यावरच केंद्रित झाली पाहिजे; कारण त्याच्याखेरीज ज्ञान अशक्य आहे,  आपल्या कर्माचे परिणाम टाळणे आपल्याला अशक्य आहे म्हणून आपण सत्कर्मेच करावित, मन उदात्त करा आणि निश्चित ध्येयावर निष्ठता असू द्या, सदवर्तनाच्या राजधर्माच्या नियमांचे उल्लंघन करू नका, आणि तुमचा आनंद बाह्य वस्तूंवर अवलंबून न ठेवता स्वतःच्या मनावर अवलंबून ठेवा असे कराल तर तुमची कीर्ती चिरकाल टिकेल ".* इ. राजा प्रसेनजित जेतवनांत जाऊन उपदेश ग्रहण करीत असत.!
        *भगवान बुद्धाची अमृतवाणी राजाने अत्यंत आदराने ऐकली आणि अंतःकरणात साठविली आणि त्यांचा उपासक होण्याचे त्यांना वचन दिले.*

*संकलन -*  *महेश कांबळे*