बालवग्गो

 

*!! _धम्मपद_ !!*

५-बालवग्गो

🌼🌼🌼

 *दीघा जागरतो रत्ती दीघ सन्तस्स योजनं !*

*दिघो बालानं संसारो सद्धम्मं अविजानातं !! १ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*जागणाऱ्याची रात्र लांब जाते, थकलेल्याचा मैल (रस्ता) लांबत जातो,*

*सदाचार न जानणार्या अज्ञाणीचा संसार (जीवन प्रवाह) लांबत जातो !! १ !!*

 

*चरयचे नाधिगच्छेय्य सेय्य सदिसमत्तनो !*

*एकचरियं दळहं कयीरा नत्थी बाले सहायता !! २ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*चालताना स्वतःसारखा किंवा स्वतःहून श्रेष्ठ (सोबती) न लाभल्यास,*

*खंभीरपणे एकाकी चालावे, अज्ञाणीची सोबत करू नये !! २ !!*

 

*पुत्ताम'त्थी धनमत्थी इति बालो विहय्यति  !*

*अत्ताही अत्तनो नत्थी कुतो पुत्ता कुतो धनं !! ३ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*माझा पुत्र माझी संपत्ती, असे अज्ञाणी दुःखी होतात,*

*स्वतःच स्वतःचे नसतो, (तर) कसा पुत्र, कशी संपत्ती !! ३ !!*

 

*यो बालो मय्यती बाल्य पण्डितो वापी तेन सो !*

*बालो च पण्डितमानी, स वे बालो'ति वुच्चति !! ४ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*अज्ञानी स्वतःला अज्ञाणी समजत असेल तर तो तितका ज्ञानी आहे,*

*अज्ञानी असूनही स्वतःला बुद्धिमान सांगतो तो (खरा) अज्ञानी !! ४ !!*

 

*याव जीवम्पी चे बालो पण्डितं पायिरूपासति!*

*न सो धम्मं विजानाती दब्बी सुपरसं यथा !! ५ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*अज्ञानी माणूस जीवनभर बुद्धिवंतांच्या सोबत राहिला तरी....*

*त्याला सुसिद्धांत (धम्म) समजत नाही, जसे पळीला वरणाचा स्वाद !! ५ !!*

 

*मुहूत्तमपि चे विय्यु पण्डितं पायिरुपासती!*

*खिप्प धम्म विजानाती जिव्हा सुपरसं यथा !! ६ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 *सुजान माणूस क्षणभरही बुद्धिवंतांच्या सोबत राहिला तरी....*

*त्याला सुसिद्धांत (धम्म) समजतो, जसे जिभेला वरणाचा स्वाद !! ६ !!*

 

*चरन्ति बाला दुम्मेधा अमित्तेनेव अत्तना!*

*करोंता पापकं कम्मं यं होति कटूकफ्फलं !! ७ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

*अज्ञाणी, दुर्बुद्ध स्वःताच स्वतःचा शत्रू होतो,*

*दुष्कृत्य करून, ज्याची फळे कडू असतात !! ७ !!*

 

*न तं कम्मं कतं साधु यं कत्वा अनुतप्पति !*

*यस्स अस्सूनुखो रोदं विपाकं पटिसेवति !! ८ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*ते कृत्य करणे चांगले नाही, ज्याने पश्चाताप करावा लागतो,*

*आणि ज्याचे परिणाम अश्रू (पूर्ण) चेहऱ्याने रडत भोगावे लागतात !! ८ !!*

 

*तच्य कम्मं कतं साधु यं कत्वा नानुतप्पति !*

*यस्स पतितो सुमनो विपाकं पटिसेवति !! ९ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*ते कृत्य करणे चांगले, ज्याने पश्चाताप करावा लागत नाही,*

*आणि ज्याचे परिणाम प्रसन्न चित्ताने, चांगल्या मनाने भोगता येतात !! ९ !!*

 

*मधुवा मय्यती बालो याव पापं न पच्चति !*

*यदा च पच्चति पापं अथ बालो दुक्ख निगच्छति !! १० !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

*जोवर दुष्कृत्य पक्व होत नाही तोवर अज्ञानी त्याला गोड समजतात,*

*जेंव्हा दुष्कृत्य परिपक्व (परिणामीत) होते, तेंव्हा ते दुःखी होतात !! १० !!*

 

*मासे मासे कुसग्गेन बालो भुय्येथ भोजनं !*

*न सो संखतधम्मानं कलं अग्धति सोळसिं !! ११ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

*अज्ञानी (माणसाने) महिनो-महिने गवताच्या टोकाने अन्न खाल्ले,*

*तरी तो सुसिद्धांत जाणणार्याच्या सोळाव्या भागाच्या सममूल्य होत नाही. !! ११ !!*

 

*न हि पापं कतं कम्मं सज्जू खीरंव मुच्चति!*

*डहन् बालमन्वेति भस्मग्च्छन्नोव पावको !! १२ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 *वाईट केलेली कृत्य (ताज्या) दूधासारखी त्वरित नासत (परिणमित होत) नाहीत,*

*तो राखेने अच्छादित निखार्‍यांसारखी, अज्ञानी (मानवा) चा पाठलाग करतात !! १२ !!*

 

*यावदेव अनत्थाय ञतं बालस्स जायति !*

*हन्ति बालस्स सूक्कंसं मुद्धमस्स विपायतं !! १३ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 *अज्ञानीच्या जाणिवांचा आभाळापर्यंत अनर्थ होतो*

*अज्ञानीच्या शुभ्कृत्यांचा नाश होतो, शिराचा (बुद्धीचा) नाश होतो  !! १३ !!*

 

*असन्त  भावनमिच्छेय्य पुरेक्खारच्य भिक्खूसू !*

*अवासेसू च इस्सरायं पुजा परकुलेसु च !! १४ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 *भिक्खुं मध्ये आदर प्राप्तीची इच्छा, (हे) दुष्टतेचे, चुकीचे आहे,*

*मठ-मंदिराचा उपभोग, परक्या कुळाच्या (लोकां) कडून पूजिले जाणे....... !! १४ !!*

 

*ममेव कत गिही पब्बज्जीता उभो !*

*ममेवातीवसा अस्सू किच्चाकिच्चेसु किस्मिच*

*इति बालस्स सङकप्पो इच्छा मानो च वढति !! १५ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 *गृहस्थ व प्रवज्जीत या दोहोंत माझ्यासारखा कोण?*

*योग्य-अयोग्य कार्यांवर माझेच स्वमित्व असावे*

*अशी संकल्पना करणाऱ्या अज्ञाणीच्या आकांशा, गर्व वाढतो !! १५ !!*

 

*अय्या ही लाभूपनीसा अय्या निब्बाण गामीनी_ !*

*एवमेत्त अभिय्याय भिक्खु बुद्धस्स सावको

*सक्कारं नाभिनन्देय्य विवेकमनुबुह्ये_ !! १६ !!*

🌷 *अर्थ* 🌷

 

*लाभाचा मार्ग वेगळा, निर्वानाचा मार्ग वेगळा*

*हे असे जाणून बुद्धाच्या शिष्य भिक्खूने*

*सत्काराने आनंदु नये, विवेकाची वृद्धी करावी !! १६ !*!